Yoga en meer.... columns die eerder verschenen in de VYN Nieuwsbrief
Na de les stond iemand nogal onhandig met één arm in zijn regenjack. Dus hielp ik hem, terwijl de dames van de groep luidruchtig stonden te praten. De verstilde stemming was - zo kort na de meditatieve eindontspanning - al helemaal verdwenen. Senioren komen niet alleen voor ontspanning en gezonde beweging naar yoga, maar duidelijk ook en vooral voor de gezelligheid en de wekelijkse contacten. Intussen pakte Jaap verbaasd de lange voorpanden van de jas vast. “Maar, deze is helemaal niet van mij!” Dit trok de aandacht van zijn medecursisten. Behulpzaam werd hij door hen weer uit het verkeerde kledingstuk geholpen en met veel gelach in zijn eigen jas gesjord. Gelukkig zag Jaap er zelf ook de humor van in. Toen de laatste van de groep de deur achter zich dicht trok, drong van buiten nog de echo van de hilarische gebeurtenis tot me door. Maar over Jaap maak ik me zorgen. Langzaam zie ik hem veranderen. Hij lijkt kleiner, nietiger te worden en zijn ogen staan anders. Hij volgt lang niet alle aanwijzingen die ik tijdens de yogales geef en kijkt af en toe verbaasd om zich heen. Ik herken dat, omdat ik vaker met dementerende mensen te maken heb gehad in mijn nabije omgeving.
Jaap wordt opgehaald voor de yoga les en loopt veilig met zijn buren mee. Van hen hoor ik verontrustende verhalen. Soms vergeet hij te eten en vaak steekt de huissleutel aan de buitenkant in het slot. Op oudejaarsavond verscheen hij niet bij hen op de afgesproken jaarlijkse borrel. Het huis was donker, dus zij dachten dat hij naar zijn dochter was. Maar de volgende morgen vroeg, bleek hij gewoon thuis te zijn. Zijn reactie was: “Is het nu al Nieuwjaar? Dat is toch morgen pas?” Hij had niets gemerkt van het vuurwerk, er gewoon doorheen geslapen!
Wat doe je als iemand van de ouderengroep geestelijk achteruit blijkt te gaan? Als groep kunnen we rond de yogales best één en ander opvangen. Voorlopig blijven we hem erbij betrekken en met liefde en vriendschap omringen.
Yoga en meer..... Trude Matla van der Veer
trudematlaveer@gmail.com
Yoga en meer..... Trude Matla-van der Veer
De aanmeldingen voor het nieuwe yogaseizoen 2015/2016 stromen binnen. Verschillende cursisten schrijven in de gezondheidsverklaring: “ik heb artrose”.
In het ErasmusMC wordt de aandoening van alle kanten bekeken, las ik in het personeelsblad van mijn laatste werkgever.
Dat het geen ouderdomsziekte is en niet wordt veroorzaakt door slijtage van het kraakbeen is inmiddels duidelijk. Dat het gewricht niet verder kan beschadigen door beweging weten we ook. Het kraakbeen en andere delen van een gewricht raken beschadigd door een verstoorde balans in de aanmaak en afbraak van allerlei producten in het gewricht. Hormoonveranderingen schijnen van invloed te zijn want bij vrouwen boven de 50 jaar komt artrose het meeste voor. Er zijn veel oorzaken die het artroseproces op gang kunnen zetten. Maar altijd gaat het om een afweging tussen belasting en belastbaarheid. Zo gaat het bij extreme overbelasting, zoals topsport, vaker fout met de balans van stofjes in het gewricht. Aan de andere kant zijn er ook mensen waarbij de belastbaarheid juist heel laag is. Dat kan komen door erfelijke aanleg of een trauma. Ook bij mensen met overgewicht is de belastbaarheid lager. Niet alleen in gewrichten die extra belast worden.
Veel cusisten lijden eraan en zelf ben ik er al sinds mijn dertigste jaar mee bekend. De pijn komt en gaat. De pijn wordt vooral veroorzaakt doordat het gewrichtsmembraam ontstoken raakt. Er wordt meer vocht geproduceerd wat een zwelling veroorzaakt. Ook in het bot onder het gewricht kunnen kleine holtes ontstaan die pijn veroorzaken. Zowel uitwendig als op röntgenfoto´s zijn later vaak artrotische veranderingen te zien.
Oefentherapie is heel belangrijk, waardoor we de functie van het gewricht kunnen verbeteren en men minder pijn heeft. Daarnaast hebben mensen met overgewicht er veel baat bij om af te vallen.
Intussen is het onderzoek in Rotterdam in volle gang en werken verschillende afdelingen met elkaar samen aan de ziekte artrose. Orthopedie onderzoekt of kraakbeen is te regeneren. Bij Interne Geneeskunde wordt met genetisch onderzoek het mechanisme achterhaald en binnen de Ergo studie worden risicoprofielen gemaakt. De afdeling Radiologie werkt aan nieuwe imaging technieken om afwijkingen nog beter in beeld te brengen.
Welke klachten voorspellen artrose? Met geld van het Reumafonds wordt aan vroegtijdige herkenning van artrose gewerkt door de afdeling Huisartsengeneeskunde, want iedereen in de wereld is het erover eens dat behandelingen te laat worden gestart. Welke klachten zijn voorspellend? Door mensen tien jaar te volgen en hun klachten en MRI beelden te combineren, hoopt men een goed diagnostiek model te ontwikkelen, waarmee huisartsen artrose bijtijds kunnen herkennen.
Hoewel artrose (nog) niet te genezen is, kunnen de klachten wel beperkt worden. Blijven bewegen! Niets forceren. Eventueel in overleg met de behandelende specialist of fysiotherapeut in beweging blijven. Ik geloof er heilig in.
Bron: Scanner juli/augustus 2015 (personeelsblad ErasmusMC)
Yoga en meer..... Trude Matla-van der Veer
Dat was genieten tijdens een mooi en in alle opzichten warm yogaweekend in september, midden in de natuur, nabij Winterswijk. Het Hof van Kairos ligt daar in een prachtig oud landschap. Omdat een lieve collega voor de tweede maal de moeite nam één en ander te organiseren - en uiteindelijk voldoende yogadocenten daar gehoor aan gaven - kon het plan doorgaan en de prijs heel aantrekkelijk blijven. Hier werd weer eens duidelijk hoeveel we van elkaar kunnen leren. We kunnen samen stil zijn, vriendschap sluiten, yoga beoefenen en vooral elkaar inspireren. Op de lectuurtafel legde iedere deelnemer twee boeken en twee tijdschriften die hij/zij graag onder de aandacht wilde brengen. En die waren allemaal verschillend.
Wat een genot om je eigen aandeel te leveren in het geheel en vervolgens tien lessen te mogen ontvangen van collega's die afkomstig zijn uit verschillende opleidingen en disciplines.
Vanaf de gelegenheid tot gezamenlijke ochtendmeditatie tot in de avond was er een ruim aanbod van o.a. Yoga Nidra, Dru-yoga, Vinyasa Flow Yoga, Duo yoga, Gezichtsyoga, Asana's gezien door een fysiotherapeute, Tai Chi/Chi Kong, een Tekenanalyse Worshop en heerlijke wandelingen in de omgeving. En dan hielden we ook nog tijd over om even in de tuin te zitten, waar de kippen om je heen scharrelden. Je kon kiezen voor een stil plekje of rond de grote tafel met elkaar ervaringen delen.
De kok – geen yogalerares, maar een vrijwilligster, die over de keuken heerste, want wij kwamen niet verder dan haar de vuile borden aanreiken – toonde zich een yogi in hart en nieren door belangeloos het heerlijkste vegetarische eten op tafel te toveren. Het heeft ons aan niets ontbroken.
Een yoga weekend vol gezelligheid, om je energie op te laden, een cadeau voor jezelf! Dat zouden we vaker moeten doen. Weet je wat? Kom volgende keer allemaal!
(Meer weten? Email: trudematlaveer@gmail.com)
Column in de Nieuwsbrief van de VYN 1.2014
De Haagse wethouder van (o.a.) sport zegt net in een reclamespotje op Radio-West dat “... we in Den Haag, met zijn allen, ruim 1 miljoen kilo(!) moeten afvallen; we moeten meer gaan bewegen...”.
Ook in Zoetermeer, één van plaatsen waar ik yogales geef, wordt beweging en sport, voor alle leeftijden, aangemoedigd. Mensen met een laag inkomen kunnen korting krijgen bij allerlei actviteiten.
Voor zogenaamde sportbestuurders – waar ik ook onder val en dat laat ik maar zo – zijn er contactmogelijkheden met de gemeente via de telefoon en een online sportloket. Daar kunnen sportgerelateerde vragen gesteld worden, waarop per omgaande reactie of antwoord wordt gegarandeerd. Er is door de gemeente een Adviseur Sportontwikkeling aangesteld, die trainers, coaches en sportdocenten informeert en regelmatig uitnodigt elkaar te ontmoeten in het sportcafé en voor informatiebijeenkomsten. Zo heb ik onlangs deelgenomen aan de Sportblessurepreventie en -behandeling informatiebijeenkomst, georganiseerd door het Sport Medisch Netwerk Zoetermeer. De presentaties van die avond (10.12.2013) zijn terug te zien via http://www.sportzorg.nl/zoetermeer. Op dezelfde site vind je trouwens onder 'oefeningen' verantwoorde houdingen, soms met filmpje, voor diverse blessures. De moeite waard om even naar te kijken dus!
Nu ligt er weer een uitnodiging: voor een Prokkel start-netwerk-bijeenkomst Zuid Holland. Een Prokkel is een prikkelende ontmoeting tussen mensen met en mensen zonder een verstandelijke beperking. Deze Prokkels worden vrijwillig georganiseerd door bijvoorbeeld sportclubs, zelfstandig ondernemers, welzijnswerkers, gemeenten, scholen en particulieren. Zij investeren allemaal belangeloos tijd in dit initiatief, omdat zij graag iets willen bijdragen aan de integratie en participatie van mensen met een verstandelijke beperking. De ontmoetingen zijn soms kleine gebeurtenissen met een groot effect. Ze zorgen voor nieuwe contacten en kunnen nieuwe inzichten geven. Prokkelen is een laagdrempelige manier om te laten zien dat iedereen mee kan doen in de samenleving. Dit kun je bereiken door het te doen! Een speciale week in juni 2014 geeft inspiratie voor het hele jaar. Iets voor ons, als yogadocenten? Zie www.prokkel.nl.
Yoga en meer...Trude Matla-van der Veer trudematlaveer@gmail.com
BOEKBESPREKING. ETEN, BIDDEN EN BEMINNEN (2010)
Yoga en meer..... Trude Matla-van der Veer
Na mijn terugkeer uit India, vertelde ik eind vorig jaar aan mijn
vriendinnen over mijn uiteenlopende en diepgaande ervaringen van de
afgelopen maanden. Mijn verblijf in Italië, waar ik poweryogalessen gaf en samen met mijn man genoot van La
Bella Italia en over de rondreis door India, die eindigde in de ashram van de Bihar School of Yoga in
Rikhia. Allebei yoga, maar een wereld van verschil! Ze luisterden ademloos, stelden af en toe vragen
en genoten van mijn belevenissen. Eén van hen maakte mij opmerkzaam op het boek Eten Bidden Beminnen,
dat bij nader inzien overal in de boekwinkels ligt. Ik ben het gaan
lezen.
Eten Bidden Beminnen is een zoektocht van een vrouw in Italië, India en Indonesië. Op haar dertigste heeft Elizabeth alles wat haar hartje begeert, een man, een huis, een auto en een succesvolle carriere als schrijfster/journaliste. In plaats van gelukkig te zijn, wordt ze overspoeld door paniek, verdriet en verwarring. Tweejaar later, na een bittere scheiding en een hevige depressie, besluit ze een jaar lang alleen op reis te gaan. Op haar zoektocht naar evenwicht en geluk doet ze drie landen aan. In Italië leert ze la dolce vita kennen, in India verdiept ze zich in meditatie en schrobt ze tempelvloeren, en in Indonesië ontdekt ze de balans tussen ernst en lichtvoetigheid en ontmoet ze haar grote liefde.
Het boek is knap in elkaar gezet. Het bevat 108 hoofdstukken, gelijk aan
het aantal kralen van een mala. De INTRODUCTIE Hoe dit boek werkt oftewel de 109e kraal zet al meteen
de toon. Daarin wordt verteld dat die kralenkettingen, die japa mala's worden genoemd, al eeuwenlang worden gebruikt om ervoor te zorgen dat hindoes en boeddhisten zich kunnen blijven
concentreren op hun mantra's. Toen de middeleeuwse kruisvaar-ders voor hun heiligeoorlogen naar het Oosten trokken, zagen ze gelovigen bidden met
zulke japa mala's. Ze vonden het zo'n mooie techniek dat ze het idee mee terug namen naar Europa in de vorm van de rozenkrans.
De schrijfster legt het gebruik van de mala uit en zegt dat als je vingers tijdens het bidden de 109e kraal - als herkenningspunt -bereiken, het de bedoeling is, dat je even ophoudt met mediteren en in plaats daarvan je leermeesters bedankt. Daarom begint ze haar boek met deze extra kraal en ze bedankt haar goeroe en alle mensen waarvan ze iets heeft geleerd.
Dan begint BOEK EEN, Italië, oftewel 'Zeg het alsof je het eet' oftewel Zesendertig verhaaltjes over de zoektocht naar genot. Elizabeth gaat in Rome op Italiaanse les, wandelt dagelijks langs alle oude Romeinse bezienswaardigheden, ontmoet vrienden in een ristorante of een pizzeria om lekker te eten en te drinken, bezoekt het Vaticaan en een “echte” Romeinse wedstrijd van voetbalclub Lazio. Dat is een uitzinnig banket van de Italiaanse taal. In het stadion leert ze allerlei nieuwe interessante woorden, die je op school nooit zult leren. Een vriend vertaalt voor haar de uitroepen van de supporters om hen heen. Ze beschrijft deze hilarische gebeurtenis met veel humor. Elizabeth bezoekt later Bologna, Florence, Venetië, Sicilië, Sardinië, Napels, en gaat dan naar Calabrië. Als Italië-fan vond ik dat heerlijk om te lezen. Het Italiaanse woord voor fan is trouwens “tifoso”, afgeleid van het woord voor 'tyfus', met andere woorden: iemand die flinke koorts heeft.
BOEK TWEE, India, oftewel 'Gefeliciteerd u te ontmoeten' oftewel Zesendertig
verhaaltjes over de zoektocht naar spiritualiteit. De schrijfster, die in New York yogalessen heeft gevolgd, maar – tegen
haar gewoonte in - intussen al vier maanden niet heeft gemediteerd,
gaat meteen vanaf het vliegveld van Mumbai naar een ashram. Het is
half vier en de arati, het eerste ochtendgebed is bezig en de gene
die haar binnenlaat geeft haar stilzwijgend toestemming zich daarbij
aan te sluiten. Wanneer de hymne, die door overwegend Indiase vrouwen
in het Sanskriet wordt gezonden is verstomd, gaat ze daar voorzichtig en onopgemerkt in lotushouding zitten in de zaal vol volgelingen – Indiaas en westers – gehuld in omslagdoeken ter
bescherming tegen de vroege-ochtendkou. Iedereen zit te mediteren. Haar adem wordt rustiger. Ze zegt de mantra eenmaal heel kalm en langzaam voor zichzelf op, lettergreep voor lettergreep. Om.
Na. Mah. Shi. Va. Ya. Om namah shivaya. Ik eer de god die in mij huist.....
Helaas is de vrouwelijke goeroe, een beeldschone Indiase vrouw, die ze van een foto, die bij één van haar vrienden thuis hing, kent, niet in
India tijdens Elizabeths verblijf. Zij was de reden om deze ashram
uit te kiezen, die gesticht is door Swamiji, de leermeester van deze
goeroe. (Namen en plaatsen worden in dit boek bewust niet vermeld.)
Aanvankelijk had ze de nodige scepsis tegen het verschijnsel goeroe,
omdat veel charismatische maar dubieuze Indiase goeroes de afgelopen
decennia in een twijfelachtig daglicht kwamen te staan. In het algemeen voelen westerlingen zich al niet lekker bij het woord goeroe alleen.
Open en eerlijk vertelt Gilbert over haar spirituele ontwikkelingen. De
vermoeiende lichamelijke arbeid, meerdere uren per dag op haar knieën
op het koude marmer van een tempelvloer met een borstel en een emmer
(als Assepoester) vindt zij aanzienlijk gemakkelijker dan haar dagelijkse portie meditatie. Ze is zich bewust van de metafoor; het schrobben van de tempel is als het
schoonschrobben van haar hart, het oppoetsen van haar ziel, de alledaagse aardse inspanning die je bij je spirituele rituelen moet leveren om jezelf te reinigen, enzovoorts.....
En dan volgt BOEK DRIE, Indonesië, oftewel 'Zelfs in mijn onderbroek voel ik me
anders' oftewel Zesendertig verhaaltjes over de zoektocht naar balans.
Zonder vooropgezet plan komt Elizabeth op Bali aan. Nadat ze zich in een
hotel heeft geinstalleerd, bezoekt ze een oude medicijnman, die ze
een paar jaar eerder heeft ontmoet. Toen sommeerde hij haar min of
meer om terug te komen. Eerst lijkt hij haar niet eens te herkennen,
maar later komt dat goed. Hij wil beter Engels leren spreken, terwijl
zij aanwezig is bij zijn werkzaamheden. Hij vertelt haar zijn levens-verhaal... hij moet wel minstens 100 jaar oud zijn, maar weet niet in welk jaar hij geboren is.
Van hem leert ze een manier van meditatie die ze kan toevoegen aan haar dagelijkse sadhana. De medicijnman zegt tegen haar dat hij de Vier-Broersmeditatie nog nooit eerder aan een westerling
heeft geleerd. Je kunt altijd de hulp van de inzichtbare broers inroepen door ze aan te spreken bij hun namen. Die mag je dus eerst uit het hoofd leren: Ango Patih, Mariago Patih, Banus Patih en
Banus Patih Ragio. Als je telkens als je aan een maaltijd begint hun namen opzegt, kunnen ze meegenieten. Wanneer je ze aanroept voordat je naar bed gaat, kun je ze vragen je te
beschermen en demonen en nachtmerries tegenhouden.
Als Elizabeth na veel twijfels (h)erkent dat ze verliefd is op een iets ou-dere man, komt de klad in haar dagelijkse bezoekjes aan de medicijnman. Wanneer de twee
mannen aan elkaar worden voorgesteld, geeft de medi-cijnman haar zijn zegen.
Ik raad iedereen aan om het allemaal zelf te gaan lezen. Zelf was ik niet meteen enthousiast vanaf pagina één maar gaande weg, boeide het ver-haal mij meer en meer.
Elizabeth gunt ons een ruime blik in haar leven en de traumatische ervaringen rond haar echtscheiding. Je kunt merken dat de schrijfster niet voor niets meermalen voor haar journalistieke werk is
genomineerd voor de National Magazine Award.
Zij geeft – op een logische en soms luchtige manier - veel gedegen achtergrond informatie, zoals over de geschiedenis van Bali.
Ze schrijft geestig, eerlijk, lichtvoetig, zonder schaamte en met veel
zelfspot over haar zeer persoonlijke en bijzondere ervaringen.
Word stil en kies je gedachten zoals je je kleding kiest.....
Elizabeth Gilbert, isbn
97890223428053, De bezige bij. 745 blz.
Er is een pocket van Є 12,50 en een gebonden uitgave met ruimte voor eigen aantekeningen voor ± Є15,00 vertaling Martine Jellema.
--------------------------------------------------------------------------------------------
Herman Gorter – Mei (het intro van mijn lievelingsgedicht)
Een nieuwe lente en een nieuw geluid:
Ik wil dat dit lied klinkt als het gefluit,
Dat ik vaak hoorde voor een zomernacht
In een oud stadje, langs de watergracht
In huis was ’t donker, maar de stille straat
Vergaarde schemer, aan de lucht blonk laat
Nog licht, er viel een gouden blanke schijn
Over de gevels in mijn raamkozijn.
Dan blies een jongen als een orgelpijp,
De klanken schudden in de lucht zo rijp
Als jonge kersen, wen een lentewind
In ’t bosje opgaat en zijn reis begint.
Hij dwaald’over de bruggen, op de wal
Van ’t water langzaam gaande, overal
Als ’n jonge vogel fluitend, onbewust
Van eigen blijheid om de avondrust.
En menig moe man, die zijn avondmaal
Nam, luisterde, als naar een oud verhaal,
Glimlachend, en een hand die ’t venster sloot,
Talmde een poze wijl de jongen floot.
Zo wil ik dat dit lied klinkt, (---)
enz. enz. enz.
------------------------------------------------------------------------------------------
En sinds ik in Moordrecht woon houd ik ook van:
HERINNERING AAN HOLLAND
Denkend aan Holland zie ik breede rivieren
traag door oneindig laagland gaan,
rijen ondenkbaar ijle populieren
als hooge pluimen aan den einder staan;
en in de geweldige ruimte verzonken
de boerderijen verspreid door het land,
boomgroepen, dorpen, geknotte torens,
kerken en olmen in een grootsch verband.
de lucht hangt er laag
en de zon wordt er langzaam
in grijze veelkleurige dampen gesmoord,
en in alle gewesten
wordt de stem van het water
met zijn eeuwige rampen
gevreesd en gehoord.
Hendrik Marsman (1899-1940)
--------------------------------------------------------------------------------------------
ARTIKEL
YOGA VOOR VOLWASSENEN. (in 2005 verschenen in Tijdschrift voor Yoga)
Behouden en onderhouden…..van gezondheid, levensvreugde, vitaliteit.
door Trude Matla-van der Veer
Het liefst zouden we allemaal tot op hoge leeftijd gezond, vrij en blij, jong en fit willen blijven. Hoe kunnen we onze gezondheid en vitaliteit zo lang mogelijk behouden? Het antwoord lijkt voor de hand te liggen: Door dat wat we bij de geboorte hebben ontvangen, goed te onderhouden!
De leeftijd van mijn volwassen cursisten hatha yoga varieert op dit moment van 30 tot 75
jaar. Helaas bestaat slechts 10 tot 20 % hiervan uit mannelijke studenten. Het merendeel van de deelnemers aan hatha yogalessen bestaat uit volwassenen tussen de dertig en
zestig jaar. Deze mensen bevinden zich onderling echter allemaal in verschillende fasen van hun leven en ik zou ze, geïnspireerd door een artikel in de
Margriet 1), in drie groepen willen verdelen.
DERTIG. Mensen vanaf 30 jaar hebben het heel druk met hun carrière, kinderen of een combinatie daarvan, vaak aangevuld
met huishoudelijke taken. Het aantal mensen dat lijdt aan stress, of een burn-out heeft, neemt hand over hand toe. Stress kan verdwijnen als de oorzaak wordt weggenomen. Bij een
burn-out houdt men klachten, ook nadat de omstandigheden verbeterd zijn. Burn-out komt vaak door langdurige stress en frustraties. Het is verstandig om, in dat geval, via de
huisarts hulp te zoeken. Men moet ervoor zorgen om - ondanks de drukte van het bestaan – aan zichzelf toe te komen. Om vitaal te
blijven, is het aan te raden goed voor zichzelf te zorgen: gezond leven, goede voeding, voldoende bewegen en ontspannen zijn daarbij onmisbaar. Tip: Door lachen daalt het aantal
stresshormonen in het lichaam.
Kortom: dertigplusser, probeer tijd te nemen om leuke dingen te doen en te ontspannen, hoe druk u het ook heeft!
VEERTIG. De meeste veertigers hebben wat meer regelmaat en rust verworven. De kinderen zijn inmiddels uit de luiers, ze zijn zelfstandiger en helpen zelfs af en toe met boodschappen doen en koken. Dan wordt het allemaal een stukje gemakkelijker thuis. Anderzijds wordt het geestelijk een stuk zwaarder. Met pubers in huis ben je als ouder het mikpunt van hun frustraties.
In weekblad Margriet krijgen de veertig plussers de volgende raad: “Dan is yoga misschien iets voor u. Bij yoga draait het immers vooral om lichaamshoudingen, meditatie en ademhalings-technieken. U leert de drukte van het dagelijks bestaan los te laten en daardoor volledig te ontspannen. Dat kan er vervolgens weer voor zorgen dat u een stuk minder vatbaar bent voor stress en ziekte.”
Voor mensen boven de veertig is het raadzaam om op het lichaamsgewicht te letten.
Bewegen is noodzaak om het effect van gezond en gematigd eten te ondersteunen bij de strijd tegen eventueel overgewicht. Dus wordt dringend aangeraden regelmatig te gaan fietsen,
wandelen, zwemmen of eens een sportschool te bezoeken nu de rust in huis een beetje is teruggekeerd!
VIJFTIG. Vijftigers zijn vaak weer samen met hun partner, zoals vroeger. Ondanks een goede gezondheid is het zaak om alert te blijven op de signalen die het lichaam geeft, want gezondheidsrisico’s nemen toe op die leeftijd. Goede voeding en bewegen zijn een must om fit te blijven. Mogelijkheden voor verantwoorde beweging zijn er te over.
Hoe gezond je ook leeft, voor vrouwen is er geen ontkomen aan de menopauze. Het lichaam moet behoorlijk wennen aan de verminderde productie van oestrogenen (hormonen). Dit kan wel jaren duren. Sommige vrouwen hebben nergens last van, bij anderen gaat deze periode gepaard met talloze klachten.
Voor vijftigplussers is er meestal meer mogelijkheid om meer tijd vrij te maken voor de partner, vrienden, familie, (klein)kinderen en hobby’s. Men dient echter alert te blijven op de signalen die het lichaam geeft en er voor te zorgen dat men fit blijft.
We zien hier dat in de media, c q in het artikel in Margriet alleen voor de groep (vrouwen) van veertig tot vijftig jaar, met name yoga aanbevolen wordt. Dat komt aardig overeen met de gemiddelde leeftijd tijdens de hatha yogalessen. En inderdaad, vrouwen uit deze leeftijdscategorie hebben hun gezondheid te onderhouden om deze zo goed mogelijk te behouden. Hoe kunnen wij als – yoga docenten - met zijn allen de aanname, dat yoga bijna uitsluitend voor mensen van deze leeftijdsgroep is, ombuigen naar: Yoga is voor iedereen?!
Mansukh Pateli, 2) yogaleraar en vredestichter, schrijft in het boek Crisis en het wonder van de liefde, samen met Helena Waters o.a. over resp. dertig, veertig en vijftig jaar worden.
DERTIG. Het hoofdstuk dat over het bereiken van de dertigjarige leeftijd gaat, heet: “De grote kans”. In een
aansluitend hoofdstuk wordt onder de kop “Een leven opbouwen”, een formule voor succes gegeven.
Volgens Patel betekent dertig worden dat we op een kruispunt komen, op een punt waarop we moeten beslissen wat we gaan doen: consolideren wat we tot nu toe hebben opgebouwd of een
heel andere richting inslaan. De uitdaging van de jaren tussen dertig en de veertig is: moedig uitkomen voor wat we willen en helemaal achter onze beslissing
gaan staan, hoe die ook uitvalt. Volg je hart en moed zal je vergezellen. En: Geef jezelf de ruimte om dingen te doen waar je energie van krijgt. Maak tijd voor dingen die je het
gevoel geven dat het leven goed is, zoals de natuur intrekken, wandelen, dansen, zingen. En beoefen yoga! Er volgen speciale oefeningen voor bijvoorbeeld innerlijke vrede, om de
geest stiller te maken, zodat je een duidelijke beslissing kunt nemen. Met een andere houding kun je jezelf vervolgens op het juiste pad zetten en de genomen beslissing vorm
geven.
Verder wordt aanbevolen gezonde voeding te nuttigen en door voldoende lichaamsbeweging de diepste lagen van de lichamelijke energie aan te boren. Doe elke ochtend de zonnegroet, dan voel je je de hele dag goed! Oefen regelmatig de volledige ademhaling en combineer lichaamsoefeningen en stevige lichaamsbeweging met een diepe ontspanningsoefening.
VEERTIG.
Als we de uitdaging aannemen, de grote kans aangrijpen en op zoek gaan naar antwoorden, worden we in plaats van veertig jaar oud, veertig jaar jong. Het leven kan echt beginnen bij
veertig. De onrust van de jaren tussen de veertig en de vijftig zorgt ervoor dat we onder ogen gaan zien wie we werkelijk zijn, onszelf gaan accepteren en tenslotte gaan
waarderen. Mansukh Patel geeft yoga- en concentratie oefeningen, o.a. om te komen tot acceptatie van wat er is, vergeving (één van de belangrijkste voorwaarden voor herstel van
disbalans) en het loslaten van het verleden.
VIJFTIG. Je bent door de poort naar je tweede volwassenheid gegaan. In ons wordt
een nieuw gevoel van avontuur en vrijheid wakker. Dit is de tijd van de gezaghebbende leider, de levenslust van na de menopauze, een nieuwe bereidheid om te staan voor wie je bent en
waar je in gelooft. Ga nadenken over de rest van je leven en kijk om je heen wat je voor anderen kunt doen. Heel dikwijls geloven mensen gewoon niet dat ze iets te bieden
hebben, maar iedereen heeft iets te geven! Ongemakkelijke lichamelijke veran-deringen kun je zien als een teken dat het tijd is op zoek te gaan naar je doel in het leven.
Gebruik ze als een duwtje in de rug! Menopauze? Geweldig! Ontken de signalen niet! Het is een geschenk, de poort naar je ontwikkeling tot “wijze vrouw”, de grootste
transformatie in je leven.
En wat de mannen betreft. Die hebben de zogenaamde andropauze. Ook zij maken een periode van een paar jaar door, waarin de hormonen op zoek gaan naar nieuw evenwicht, wat net als bij vrouwen gepaard gaat met enig ongemak.
En dan gaan ook Patel en Waters verder met adviezen als: Luister naar je lichaam; pas
je aan de veranderende behoeften van je lichaam aan; maak je minder druk en doe het kalmer aan. En waarom zou je niet leren mediteren, om meer naar binnen te kijken en yoga
oefeningen gaan doen om lichaam en geest met elkaar in evenwicht te brengen? Daardoor kom je in deze fase van je leven wat steviger in jezelf te zitten en kun je je tevreden
voelen met gewoon jezelf zijn.
Voor de nieuwsgierigen onder de lezers: Er volgen nog hoofdstukken met als titel “Waardig ouder worden” en “De dood onder ogen zien”, maar dit valt buiten het onderhavige onderwerp.
Mansukh Patel en Helena Waters melden dat alle in hun boekje beschreven oefeningen
geschikt zijn voor alle leeftijden, ook al worden ze gepresenteerd in relatie tot een spe-cifieke levensfase.
YOGA VOOR VOLWASSENEN?
En wat doet ondergetekende vanuit haar eigen ervaring en visie, persoonlijk – als do-cent – voor de medemensen van dertig tot zestig jaar, die bij haar op yogales zitten?
Van te voren vertel ik ze dit: “Men dient - bij twijfel of de gezondheidstoestand toelaat yoga te gaan beoefenen – de huisarts, behandelend therapeut of specialist te raadplegen. Op het inschrijfformulier vraag ik een gezondheidsverklaring in te vullen. Ik verklaar dat deze gegevens zorgvuldig en vertrouwelijk worden behandeld.
De vragen zijn: Bent u goed gezond? Gebruikt u medicijnen?
Zo ja, waarvoor? Bent u momenteel onder behandeling? Zo ja, waarvoor?
Eventuele bijzonderheden kunnen aanleiding zijn voor een persoonlijk gesprek vooraf-gaand aan de eerste yogales.
De volgende tekst staat in mijn folder. “Over de opbouw van een hatha yogales: Elke les wordt voorafgegaan door een korte ontspanningsoefening, waarin je lichaam en geest voorbereidt op het naar binnen keren en met alle aandacht in het eigen lichaam zijn.
Een les bestaat uit een reeks lichaamshoudingen (asana’s) die een genezende werking hebben op de lichaamsfuncties. Sommige
houdingen houd je enige tijd aan, waarbij je vaak de ogen sluit om de blik naar binnen te richten. De aandacht waarmee je de houding uitvoert en de mate van spanning in je
spieren bepalen de heilzame werking. Deze kan ontspannend zijn, maar ook het ontwikkelen van kracht en stevigheid in je lichaam is een belangrijk onderdeel van de yoga.
Belangrijk is dat je niets forceert, maar
respect hebt voor je eigen grenzen. In de lessen leer je hoe je dit het beste kunt doen. Tijdens de les wordt ook veel aandacht besteed aan de adem. Je leert deze zo natuurlijk
mogelijk te laten zijn en het vanzelf komen en gaan van de adem waar te nemen. Vaak observeer je de uitwerking van de oefening op je lichaam. Tegelijkertijd kun je het heilzame
effect op je geest ervaren.
Kenmerkend voor de Saswitha-gediplomeerde docent is de nuchtere en praktische manier
van lesgeven, het respect voor de yoga traditie, gekoppeld aan een eigentijdse toepas-baarheid.
Alle lessen worden afgerond met een intensieve ontspanningsoefening, soms begeleid door een visualisatie, waarin het lichaam volledig tot rust komt.
We sluiten af met een kopje thee. Er is dan ook gelegenheid om op vragen in te gaan.
Als men meer wil weten of persoonlijke aandacht wenst, kan men een afspraak maken.
Volwassenen tussen dertig en zestig? Ik scheer ze allemaal over één kam! Er wordt binnen mijn lesprogramma geen enkel onderscheid gemaakt tussen beginners en gevorderden, evenmin in sekse en leeftijd. Ik raad ze aan om - als het even kan - ook thuis yoga te beoefenen.
Maar nu nog even over de mannen, die de middelbare leeftijd naderen. AANEEN, maandblad voor leden van de ABVAKABO3) schrijft over ‘mannenwerk’ in de rubriek Minder werken loont: ”Het leven begint bij veertig, luidt een oude volkswijsheid. Maar het is ook de leeftijd dat veel vriendschappen eindigen. Vooral fulltime werkende man-nen doen dat zichzelf aan. Zij komen erachter dat het combineren van een gezin met een volledige baan zo zijn prijs heeft.” (Het ligt voor de hand dat de partner die het laagste inkomen heeft, korter gaat werken.) “Een dag minder werken en heel misschien eindelijk weer eens tijd voor een potje bier met oude vrienden? Een beetje geld minder levert veel immaterieel voordeel op: de kinderen vaker zien en afgeschreven vriendschappen aanhalen”.
Hier wil ik aan toevoegen: En kom met die vrienden op yoga!
POWER. De laatste jaren heb ik zelf behoefte aan nog wat meer kracht en vind ik het belangrijk om mijn uithoudingsvermogen te onder- en
behouden. Tijdens een workshop maakte ik kennis met power yoga. Vorig jaar ben ik de opleiding tot power yoga docent gaan volgen. Dit voorjaar heb ik vrienden,
familieleden, cursisten en overige belangstellenden uitgenodigd voor power yoga workshops. De leeftijd van de (nieuwsgierige) deelnemers aan deze inspannende, stevige
kennismakingslessen varieerde van 19 tot 63 jaar. Half augustus starten er onder mijn leiding twee power yoga groepen. Sommige cursisten combineren één avond per week hatha yoga met
één avond per week power yoga. Wanneer je je conditie en souplesse wilt ontwikkelen, verbeteren, onderhouden en behouden is het aan te raden om thuis dagelijks (minimaal 5x per
week) een korte serie power yoga te doen. Na twintig minuten power yoga voel je je werkelijk de hele dag fit. Dan hoeven de cursisten helemaal niet meer naar de sportschool, als
ze dat eigenlijk niet willen. De power yoga zoals ik die heb geleerd, wordt met diep respect voor de yoga traditie gegeven. Mits je het leuk vindt om te doen kan naast hatha yoga
ook power yoga een nieuwe uitdaging vormen voor mensen van alle
leeftijden.
Yoga is voor iedereen, maar vooral voor volwassenen tussen dertig en zestig jaar, een fantastisch mooie manier om gezondheid van lichaam en geest te onderhouden en tot in lengte van vele jaren te behouden.
Hiermee eindig ik, met een diep gevoel van dankbaarheid voor alle mensen van wie ik
iets heb mogen leren, en dankbaar voor uw aandacht: Namaste, Aum, Shanti.
1)
Monique van der Vlugt, Weekblad
Margriet, nr. 21, 20-27 mei 2005, p. 29-31.
2)
Crisis en het wonder van de liefde, Mansukh Patel & Helena
Waters, Ankh Hermes, Deventer; ISBN 90—202-7683-2
(met schriftelijke toestemming van de uitgever).
3)
AANEEN, ABVAKABO
FNV, nummer 6, juni 2005, P.3.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Columns en meer, eerder verschenen in de Nieuwsbrief van de VYN
(2013) column
Mooie mensen ontmoeten, nieuwe inzichten opdoen, bijzondere belevenissen, elke dag iets bijleren, het dagelijks leven heeft een yogadocent veel te bieden.
Onlangs werd ik uitgenodigd om samen met andere sport- en vrije tijdbesteding aanbieders mij creatief te presenteren aan koning Willem-Alexander en koningin
Máxima tijdens de laatste dag van hun kennismakingsbezoek aan ons land, dat eindigde in de
provincie Zuid Holland. Het begon met een gastvrije ontvangst in het Bedrijfsrestaurant van het stadhuis van Zoetermeer, waar ik lesgeef. We ontvingen een in opdracht van de
gemeente gemaakt naambord van onze school/ organisatie/ vereniging, waarmee we zouden plaatsnemen op een tribune. Onder strakke begeleiding van leden van de veiligheidsdienst
liepen we met ons 180-en even later naar het streng bewaakte Marktplein, waar dikke rijen mensen achter dranghekken in de stromende regen stonden te kijken naar
kindercircusacts en andere presentaties van hetgeen deze groeistad aan zijn inwoners te bieden heeft. Een welbespraakte man met een microfoon hielp de stemming erin te houden. Als wij
ons bord naar hem ophielden wanneer we langs liepen, las hij de bedrijfsnamen hardop voor. (Bedankt, voor de reclame.) De achterkant van dit bord werd even later gebruikt voor
een ludieke activiteit met een bekende Zoetermeerse zanger. Die achterkanten hadden namelijk een kleur en alle borden samen vormden de Nederlandse vlag. Toen het zover was –
en de regen zowaar even ophield en snel de uitgereikte plastic poncho's waren uitgedaan – keek koningin Máxima lachend naar ons op en vroeg “Wie zijn jullie allemaal?” Ik hield ferm mijn bord “Yoga en meer...” omhoog en nadat
de koning en koningin de voorzieningen in sneltreinvaart hadden bekeken, gebeurde het volgende: op een teken van de regie draaide iedereen
tegelijkertijd het bord om, zodat de rood-wit-blauwe vlag zichtbaar werd. Musicalster René van Kooten, die ik persoonlijk ken omdat hij een paar jaar
geleden met zijn zwangere vrouw bij me op les is geweest, stond in het midden van die vlag en zong een lied voor het koninklijk paar. En zo haal je dan als yogadocent, gedurende
een paar luttele seconden het NOS-8-uur-journaal.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
(2013) Column
“Denk je aan de deadline? Tot ziens!” Dat riep onze redacteur bij het afscheid, na het congres in Elspeet. Het waren weer twee fantastische dagen. Het
jaarlijkse weerzien met collega's in de mooie omgeving van gastvrij Mennorode voelde als een warm bad. Er was zoveel te beleven.
Aan buiten wandelen ben ik deze keer niet toegekomen. Binnen heb ik opnieuw ruim voldoende inspiratie opgedaan. Ik had gekozen voor vier korte workshops. Van de aanwezigen van de
intervisiegroep “Masterclass” in Krimpen aan de IJssel was ondergetekende de enige die de acro yogales volgde. Maar ik heb – gezien mijn enthousiasme - al moeten beloven om
tijdens één van de volgende bijeenkomsten e.e.a. met hen te delen. Na de kennismaking met Kum Nye, waarvan
ik het eerste boek ooit heb gelezen, wist ik weer: dit heeft veel overeenkomsten met yoga, maar dit is niet mijn weg. De Midlife Yoga voegt veel toe aan wat ik mijn cursisten in
de overgang of met menstruatie- of vruchtbaarheids-problemen heb te bieden. Tenslotte bracht de kracht van de tijger, die een krijger bleek te zijn, ook mooie nieuwe
inzichten met zich mee. Met ons vieren in één auto waren op de terugweg we lekker aan het napraten, toen we
ineens doorhadden, dat we bijna zonder brandstof zaten. Ja, inderdaad, dat lampje op het dashboard brandde al een hele tijd. Het werd nog even spannend, maar op de valreep
bereikten we een benzinetankstation.
Alles gaat voorbij. Dank aan iedereen die meegewerkt heeft om het VYN congres 2013 zo buitengewoon te laten slagen.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
(2013) Column
Wanneer het leven op orde is, werk en vrije tijd in evenwicht en als het dan ook nog lente is, dan lijkt het of niets of niemand mijn balans kan verstoren.
Als een cursist meldt dat hij/zij aan het verhuizen is, dan zie ik vaak een bleek, smal en getekend gezicht. Vooral de zwangeren trekken vaak in een ander huis vlak voor de geboorte van de kleine.
Hoe fijn een nieuwe woning ook is/wordt, verhuizen staat in de top3 van stress veroorzakende factoren. Dat heb ik nu zelf weer eens aan den lijve ondervonden. Mediteren op een morsige vloer tussen half ingepakte dozen en gereedschap? Dat leidt behoorlijk af. Wanneer het “oude huis” meer en meer wordt onttakelt, verandert je vertrouwde, gezellige onderkomen langzaam maar zeker in een armoedig soort kraakpand met alleen het hoognodige om te eten en te slapen.
Dan komt de verhuiswagen. En in het “nieuwe onderkomen” wordt je verwelkomd door een vergelijkbare stoffige wanorde.
Met eerste chakra asana's blijf ik op de been en met mijn voeten stevig op de aarde.
Mijn cursisten vragen hoe het gaat, of ik moe ben. En als ik dat
voorzichtig bevestig, vragen ze of ik het naar mijn zin heb in de nieuwe omgeving, spreken ze me moed in, sturen lieve kaartjes of
brengen bloemen voor me mee.
-------------------------------------------------------------------------------------------
(2012) Column
“Bij onze dochter was het niet de vraag of ze ooit..., maar wanneer ....” zei haar vader in de aula van het crematorium. “Waar we bang voor waren is vorige week gebeurd.”
Aanstormende ambulances, politie, de traumahelikopter, niets en niemand kon haar redden. Net zoals haar
familie, vrienden en dierbaren haar er niet voor hebben kunnen behoeden. Laatste tijd kwam ze niet meer naar yogales en maakte ze geen afspraak voor personal yoga training. Onlangs
ontving ik een email vanuit de kliniek. Ze mocht bijna naar huis. Ze had een 'nieuwe' psycholoog over mij verteld en beloofd weer contact met mij op te nemen. Ze was pas 43 jaar. Al
twintig jaar leed ze aan een eetstoornis, wat haar regelmatig in diepe depressies tot wanhoop bracht. Wat was ze angstig om dik(ker) te worden. “Als ik aankom,
ben ik zo bang dat het allemaal rond mijn taille en op mijn buik gaat zitten” zei ze verontrust. Ze woog laatste tijd al 20
kilo meer, tot vreugde van haar man, die haar prachtig vond, net als iedereen. Maar zelf was ze diep ongelukkig. Haar sportieve activiteiten waren extreem. Ze fietste regelmatig naar
een zwembad 12 kilometer verderop, om daar een uur banen te trekken en in één adem weer terug te fietsen. Als ze even alleen thuis was, kon een eetbui genadeloos uit de hand lopen. Maar ze had zoveel plannen en nog
zoveel te doen. Muziek maken met haar man en hun vrienden en reizen om de rest van de wereld te zien. Ze was lief, zorgzaam, kwetsbaar. Altijd bezig. Zij liet het leven los. Eindelijk
rust. Laatste groet. Dag lieve cursiste, je bent vrij.
-------------------------------------------------------------------------------------------
(2012) Column
Een voorjaar vol yoga en meer. Intervisie bijeenkomsten in Den Haag en Krimpen aan den IJssel, een Satyanandadag, vergaderingen van de Toetsingscommissie, het Zwanger-schapsyogacongres en vier zondagen Bones for Life Introductie met Ria Heuvelman. Dat laatste was ik al heel lang van plan. Ik maakte kennis met 30 van de in totaal 90 oefeningen van deze - uit de Feldenkrais voortgekomen - methode. Bij de oefeningen voor een betere houding, net weer iets anders aangepakt dan de mij al bekende manieren, voel je echt dat ook deze methode veel voor je kan doen; vooral met gebruik van het “harnas”, waarbij we in een lap katoen van 7 meter gewikkeld waren of met deze doek als een kroon op ons hoofd rondliepen, om onze lichaamshouding te corrigeren. Leuk om te doen. En effectief, dat voel je. De diverse manieren om de botopbouw te stimuleren niet alleen door middel van hielsprongetjes, maar ook door vanaf andere richtingen lichte druk uit te oefenen op het skelet, verschaffen mij talloze mogelijkheden om toe te passen tijdens mijn yogalessen.
Ten slotte was er het VYN congres met mooie bijscholingen, ontmoetingen met collega's (We raakten niet uitgepraat.), de fotosessie, de goed verlopende ALV; allemaal nuttig en bijzonder aangenaam!
Nu het seizoen bijna is afgelopen ga ik me voorbereiden op de yoga-5-daagse in Frankrijk die ik samen met mijn daar wonende vriendin/collega en haar man organiseer, boordevol inspiratie. Fijne zomer gewenst!
-------------------------------------------------------------------------------------------
(2011) Column.
Op het perron waar ik moest overstappen, ontdekte ik dat ik ver-geten was papieren zakdoekjes mee te nemen. In de stationssu-per waar ik haastig binnenliep werden uitsluitend 10x10-pakjes verkocht. Toch maar aangeschaft, want beter mee dan om verle-gen als je naar een crematie- plechtigheid onderweg bent. Het betrof de uitvaart van een ex cursist, onlangs verhuisd naar het oosten van het land. Omdat zijn zoon bij me op les is, hoorde ik nog regelmatig hoe het hem daar verging en kreeg ik deze week het verdrietige nieuws van zijn plotselinge overlijden. In afwach-ting van de trein probeerde ik de overtollige tissues uit te delen aan andere reizigers. Kort en vriendelijk legde ik aan diverse mensen uit dat ik ze weggaf, omdat ze niet in mijn kleine handtas pasten.
Nooit eerder werden er binnen vijf minuten zoveel wantrouwende blikken op me gericht. Minachtend snuivend, hun neus
ophalend ('n zakdoekje?) liepen de mensen door. Drie vrouwen accepteerden lachend een pakje. We wensten elkaar “nog een prettige dag”. De rest van de voorraad belandde in de
omgekeerde hoed van een straatmuzikant, net voordat ik een
sprintje trok en op het nippertje mijn trein haalde.
-------------------------------------------------------------------------------------------
(2012) Column.
De klok in de woonkamer slaat vijf uur. Met mijn ogen dicht (niet open doen!) probeer ik weer in te slapen. Langzaam voel ik de golf van ideeën opkomen. Daar heb ik af en toe last van, 's nachts. Ik lig in mijn warme bed een compleet les- en leerprogramma samen te stellen voor blaasproblemen. Dat komt doordat de cursisten van de seniorenles er gisteren over begonnen. Ik heb de yogales ter plekke aangepast en diverse bekkenbodemoefeningen en tips gegeven. En nu bedenk ik dat ik een en ander eens op papier wil zetten; incl. “blaastraining”, “klokplassen” en compleet met foto's, ook van de ideale houding op de wc.
Om half zeven sta ik op, doe mijn dagelijkse yoga en werk daarna de mij bekende oefeningen en aanwijzingen uit, om mensen te helpen dit probleem zo goed mogelijk onder controle te krijgen. Het kan ook preventief werken rondom een bevalling, in de overgang, na een buikoperatie, na een lange ziekteperiode, na een zwaar dieet of bij zware lichamelijke beroepen.
Een paar uurtjes achter de laptop en ik heb een compleet document. Met uitleg over de verschillende incontinentie-problemen (en wanneer een arts te raadplegen) en yoga-oefeningen, waarvan men leert de plasbuis en de anus extra gesloten te houden bij 'hoge nood' en niezen, hoesten, lachen of zwaar tillen; en dat men leert te bewegen (bijv. sporten of traplopen) met aangespannen bekkenbodem-spieren om het droog te houden!
-------------------------------------------------------------------------------------------
(2012) Boekbespreking‘
'Ademtocht’ door Jill Stolk, De Witte Uitgeverij, Leiden. ISBN 978-94-6107-061-6. Bestelnummer:WU52210006 www. www.witte-uitgeverij.nl Prijs E 14,90
Jill Stolk is behalve schrijfster, ook muziekdocente èn een door mij zeer gerespecteerde collega yoga docent en medelid
van onze vereniging. Half mei mocht ik de feestelijke boekpresentatie in
Den Haag bijwonen. Familie en vrienden waren er getuige van dat de uitgever het eerste exemplaar van haar nieuwe boek aan de auteur overhandigde. Omdat ze Indische wortels heeft,
interviewde Wieteke van Dort haar. Samen voerden ze een unieke en originele dialoog.
In de roman Ademtocht wordt een jong gezin geconfronteerd met astma. De zoon heeft astma en de anderen weten niet goed hoe ze hiermee moeten omgaan. Vooral de relatie tussen broer en zus
krijgt het zwaar te verduren. Wanneer Beer komt te overlijden wil Zenadine per se weten wat haar broertje
heeft doorgemaakt om hem op deze manier nader te komen. Ongewild en onbewust kruipt ze in de huid van een astmapatiënt en wordt zo ‘ervaringsdeskundige’.
Meer over de inhoud van het boek: Beer en Zenadine, broertje en zusje, groeien op in de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw. Ze wonen met hun ouders in Den Haag, stad aan de kust, achter de duinen, waar de frisse zeewind waait. Beer, de jongste, heeft astma, Zenadine, de vier jaar oudere zus, begrijpt niet wat er met haar broertje aan de hand is.
'Ademen!
Wat was er nou zo moeilijk aan ademen! Ik deed het gewoon. In, uit, in en uit. Heel diep. Heel langzaam. Heel beheerst… Ik kon met mijn adem ballonnen vullen. Ik kon ermee
fluiten, voorwaarts en achterwaarts… Ik kon er grote en kleine bellen mee blazen. Ik kon gaatjes blazen in een bevroren ruit. Sta rechtop en vul het luchtkasteel daarbinnen tot
er werkelijk niets meer bij kan….! En zelfs dan kostte het nog geen moeite, het ging heel licht, heel vanzelf.’
De ouders van Beer en Zenadine, komen uit Indonesië en het gezin is in meerdere opzichten anders dan de buurtgenoten. Op de Loosduinsekade, in de jaren vijftig nog aan de rand van de stad, daarna beginnen de weilanden, heeft ook niemand de bijzondere aandoening die astma blijkt te heten. Het ‘luchtkasteel’ of ademhalingsapparaat van Beer is niet altijd in orde en als Beer ziek is staat zijn leven stil.
‘Waarom had jij, Beer, zoveel moeite met zoiets gewoons dat je er ziek van werd? Om een geheimzinnige reden kon je soms niet goed ademhalen. Je piepte. Je hijgde. Je lag heel stil, op die geluiden na dan, met opgetrokken benen. Je lag tegen je bed gedrukt, de armen gebogen langs je lichaam, de handen onder het kussen. Eten wilde je bijna niet. Drinken ging iets beter. Ik wilde dat je je benen weer strekte en een perfecte landing maakte, van het bed naar de grond. Ik wilde dat je weer gewoon deed.’
Het leven van Zenadine en haar ouders staat in het teken van de geheimzinnige ziekte astma. Wie past er op Beer als hij ziek is? Moeder is onderwijzeres. Vader gaat naar zijn werk. Zenadine gaat naar school. Beers ziekte leidt eerder tot verwijdering tussen de gezinsleden dan tot begrip. Waarom is Beer zo kortaf, gesloten en vijandig innerlijk leven, je bent anders dan ‘de rest’, de mensen die geen astma hebben. De uiterlijke gegevens liegen er trouwens ook niet om. Hoeveel kunstgrepen zijn er voorhanden om op de been te blijven? Wat moet je bedenken om een gewoon dagelijks bestaan te leiden? Vliegen? Hoe moet je je opstellen om niet vleugellam te worden? Wanneer Zenadine na een jaar weer uit het ziektebeeld glijdt (de ingebeelde ziekte? de overgenomen ziekte?) is ze ervaringsdeskundige. Ze weet wat haar broer Beer heeft meegemaakt. Over de grenzen van het ondermaanse en het hiernamaals komen broer en zus elkaar alsnog nader te staan.
De roman Ademtocht kent meerdere thema’s, zoals de invloed van het bovennatuurlijke in het dagelijkse leven, uitgestelde rouw, de wonder-baarlijke wegen van het geheugen, de relatie tussen gezinsleden, de bijzondere band tussen mens en dier, maar het hoofdthema is astma, de werking van deze aandoening in het persoonlijke leven en de invloed op de directe en wijdere omgeving.
Ademtocht zal het begrip voor astmapatiënten hopelijk doen toenemen.
--------------------------------------------------------------------------------------------
(2011) Column.
Zinal, augustus 2011. Iedere ochtend bracht de Téleférique
ons naar boven voor de Kundalini yogalessen van Joost van Dijk. Dat bleek een goede keuze. In de vijf lessen, 's morgens vroeg, zat een mooie opbouw en kregen wij een duidelijke indruk
van wat Kundalini yoga inhoudt. Veel vuur-adem, mantra's en speciale meditaties, zoals de Golden Bridge en de bijzondere arm-in-arm meditatie van de laatste dag. Jammer dat we
geen tekst (syllabus of reader) meekregen. Is dat misschien omdat het niet als bijscholing telt? Na de twee eerste lessen was er gewoon geen tijd meer om tussen de oefeningen
door aantekeningen te maken. Al vanaf de eerste dag waren we fit en vrolijk als we weer naar beneden gingen, om na een snel ontbijt naar de bijeenkomst van Hugo Boon te
gaan.
Deze sympathieke Vlaming is een belezen man, die boeiend weet te vertellen. Hij citeert graag mooie gedichten, al
verwisselde hij Frederik van Eden met zijn 'eigen' “Ik-heb-de-witte-waterlelie-lief”-Guido Gezelle. Wat ons opviel was dat hij geen enkel plan of thema had, al stond dit
wel aangekondigd als “Ons oudste heimwee” in het programma. Hij liet de gespreksonderwerpen afhangen van wat de aanwezigen wilden of vroegen en dat pakte vaak wel tot ieders
tevredenheid uit. Maar mijn vriendin en ik hadden liever wat meer structuur in de dagelijkse lessen gezien. Ook bij de workshops Nidra Yoga maakte hij zijn belofte niet altijd
waar. Nadat ik een middag heerlijk ontspannen terugkwam van zo'n Nidra Yoga sessie, haalde ik mijn vriendin over om de volgende dag ook eens mee te gaan. Juist die dag - terwijl we
moe
waren van de intensieve yogalessen - begon Hugo Boon onverwachts ineens allerlei hatha yoga houdingen met ons te doen. Hij ging daarmee eindeloos door tot er krap twintig minuten over
waren voor een eind-ontspanning.
Elke middag hadden wij les van Maartje van Hooft, gebaseerd op haar boek Yoga en Aplomb, overgave aan natuurlijkheid. Aplomb gaat over de fysieke balans van waaruit je asana's opbouwt. Je as vinden en daardoor stabiliteit. Van alle lessen kregen wij een paar A-viertjes mee. Mijn cursisten heb ik al laten delen in de oefenin-gen zoals ze door Maartje van Hooft worden aangeboden. Het is verrassend wat het met je doet.
De avond dat alle landen zich presenteerden was heel gezellig. Hier maak je met iedereen een praatje, terwijl je proeft van hun nationale specialiteiten. Belgische chocolade, Zwitserse kaas, Spaanse tapas, Hollandse drop en Franse wijn.... maakten de tongen los en de sfeer ongedwongen. Dat geldt ook voor de ontmoeting op woensdagmiddag, de jaarlijks gebruikelijke ontvangst door de plaatselijke VVV.
Iedere avond was er weer iets anders te beleven. De chakra-dans avond leek meer op een gewone disco voor volwassenen, maar het was wel prettig om even te dansen.
De laatste namiddag deden we nog eenmalig mee met de Indiase dans-workshop. Dat hadden we
eerder moeten doen. Wat is dat leuk!
De voorstelling tijdens de slotavond liet zien wat mensen in vijf maal een uurtje per dag kunnen bereiken. Neen, wij deden daar niet aan mee, maar zaten vol bewondering in de zaal.
Dit jaar leerde ik anders naar het Zinal Congres kijken dan voorgaande keren. Dat kwam door mijn jeugdvriendin/yoga-collega, die daar voor het eerst was. Zij woont al jaren met haar man aan de Franse kant van Genève, waar zij samen een toonbeeld van integratie zijn.
Zij wees mij erop dat er iets miste. Iedereen zoekt vooral contact met zijn landgenoten, spreekt - en gaat bij voorkeur naar de lessen in - zijn/haar eigen taal.
Tijdens de slotavond kwam het tot een massaal zingen van de mantra Aum. En dat speciale gevoel van verbondenheid, dat zouden we in de loop van de Zinal week wel vaker hebben willen ervaren. Op momenten dat we samen mantra's en kirtans zingen, of van muziek genieten, vallen ook alle taal barrières weg. Als je in het kantoor kwam en/of elders de organisatoren samen bezig zag, dan begreep je wel, dat zij zich wel degelijk met elkaar verbonden voelen. Maar voor de grote groep gewone deelnemers moet het volgens ons beter kunnen.
Wij bedachten dan ook dat we best met een hele grote groep op een ruim plein, een parkeerplaats of grasveld langs de beek, een gezamenlijke hatha yoga-sessie zouden kunnen houden. De sans-krietnamen worden bij alle deelnemers bekend geacht. Dus hoe moeilijk kan het zijn?
Als mijn vriendin en ik er volgend jaar weer bij zijn, dan zijn we best bereid om mee te helpen een dergelijk plan te verwe-zenlijken.
-------------------------------------------------------------------------------------------
(2011) BOEKBESPREKING.
Zwanger met lichaam en ziel. Spiritualiteit rondom zwangerschap, geboorte en kraamtijd. Uitg. Lebowski, A'dam 2011; isbn 978 90 0996 7/NUR 850; pocket, 224e blz. Є 19,50.
In de yoga-opleiding besprak Jos Plenckers destijds al de ontwikkeling van de chakra's van een ongeborene en de gevolgen van allerlei gebeurtenissen tijdens de zwangerschap voor diens verdere leven. Dit onderwerp acht ik interessant, niet alleen als je met zwangerschapsbegeleiding te maken hebt, maar ook en juist voor alle yogadocenten.
Nu is er in een Nederlands boek eindelijk ook eens aandacht voor de ziel van moeder en kind. Schrijfster Susan Smit werd in 2010 zwanger van haar eerste kind. In de overvloed aan zwangerschapslectuur miste zij de mystieke kant. Ze gaat er vanuit dat het ongeboren kind een bewuste ziel is met een eigen levensplan en dat je tijdens de zwangerschap contact met die ziel kunt leggen. “Zwangerschap is oeraards èn hoogst spiritueel. Het brengt je in contact met de diepere laag van het bestaan, maakt je kwetsbaar en krachtig. Het kan een periode van persoonlijke groei zijn, mits je die bewust doorleeft.”
Wat komt er in dit lezenswaardige boek aan de orde?
-Hoe krijg je zielscontact met je ongeboren kind?
-Hoe ontdek je wat je kindje op aarde komt leren en brengen?
-Wat is de invloed van jouw gevoelens op de foetus?
-Hoe kun je dit avontuur met rituelen, meditaties, schrijf-opdrachten en alternatieve geneeswijzen uitdiepen en verrijken?
In deel 1 komen alle aspecten van 'zwanger willen worden' ter sprake. Van een
meditatie om te onderzoeken waarom je moeder wilt worden, overleggen en verbinding maken met je partner tot en met het opruimen van angsten en je vruchtbaarheid ondersteunen.
Deel 2 behandelt de conceptie en het incarneren van de ziel, ouders kiezen, de wet van karma.
Deel 3 gaat over het prille begin met al het ongeloof en de angst. Er worden mooie affirmaties gegeven om tijdens diepe ont-spanning fluisterend of in gedachten te herhalen zodat je met vertrouwen de toekomst tegemoet kunt gaan. Even verderop staat hoe je tijdens meditatie het eerste contact met het kind kunt maken.
In deel 4 is getiteld Het eerste trimester. Subtitels o.a.: Misselijkheid, informatiehonger, oud zeer, wanneer daalt de ziel in?, minder doen - meer zijn, dromen duiden; steeds voorzien van waardevolle meditatie suggesties.
Deel 5 bevat onderwerpen die in het tweede trimester aan de orde zijn, zoals echo's en onderzoeken, duurzame blije babydoos, yoga, hulp uit de natuur: door kruiden, kristallen, homeopathische middelen en aromatherapie. Deze subtitel (hulp uit de natuur) komt in meerdere delen voor. Wanneer je iets wil nazoeken e je weet niet meer in welk trimester dat is behandeld, dan kost dat even heen en weer bladeren tussen de inhoudsopgave en de hoofdstukken.
In deel 6 lezen we alles over het derde trimester van de zwangerschap, verruimen van de ademhaling, een naam bedenken, slapen tijdens de zwangerschap, ligging van de baby, angst voor de bevalling, je samen met je baby voorbereiden op de geboorte, massage, seksualiteit etc.
Deel 7 behandelt de geboorte. Van oude kennis over bevallen en de kracht van een barende vrouw, zielscontact tijdens de bevalling, visualiseren en affirmaties tijdens de geboorte, alternatieve pijnverlichting en -bestrijding tot aan de aanstaande vader als spirituele begeleider en het moment van geboorte, het loslaten van de verbinding en het magische uur erna.
In deel 8, de kraamtijd is er de kennismaking, borstvoeding, herstellen, inbakeren, optillen en dragen van de baby, huilen en troosten, vermoeidheid, babymassage, energetische verbon-denheid en moederschap als spirituele oefening.
Steeds vloeien de praktische / aardse zaken als vanzelfsprekend over in de spirituele. Met de talloze tips, meditaties met affirmaties kunnen a.s. ouders en allen die daarbij – hoe dan ook - betrokken zijn hun voordeel doen.
Dit boek leest prettig weg en vormt een mooie aanvulling op alle goede boeken rondom zwangerschap en bevalling, die we al kennen.
---------------------------------------------------------------------------------------------
(2011) Column.
Zeven jaar geleden heb ik dertien maanden lang wekelijkse lessen power yoga in een middelgroot fitness centrum gevolgd. Na een paar weken was me duidelijk dat yoga lessen, gegeven door een sport instructrice, verschillen van een “echte” yoga-opgeleide docent. Het ging me storen dat ik elke les een paar vrouwen ontzettend hun best zag doen, ze kwamen zelfs meerdere malen per week, maar er was nauwelijks verbale begeleiding, laat staan verdieping. Terwijl ik hun mogelijkheden zag om zich verder te ontwikkelen, bleven ze in de houdingen op hetzelfde - wat onhandige - niveau hangen. Onlangs hoorde ik dat een sportleraar van een plaatselijke sportschool alhier, tien lessen Bikram yoga in Den Haag had gevolgd. Daarna zette hij een paar straalkachels in een lege zaal en begon “hot-yoga” aan te bieden. De kennis, die me dit vertelde is pilates docente en fitness begeleider. Ze zei mij dat ze graag meer lesuren wil gaan geven en daarom een yoga-opleiding heeft gevolgd. Ze vroeg of ze een paar maanden bij mij op yoga kon komen en dan tevens, voor haar afstuderen, zelf zes stagelessen geven aan mijn cursisten. Daar stond ik niet afwijzend tegenover. Voor informatie bezocht ik de website van haar opleiding. Daar vond ik de gegevens van een Basic Yoga Teacher Training course, aangesloten bij de International Yoga Federation. Toelatingseisen: motivatie en (enige) ervaring met yoga. De inhoud van de opleiding klinkt indrukwekkend: Lesopbouw, Warming-up en Zonnegroet, Filosofie, Anatomie, Ayurveda, Voeding, Pranayama, Meditatie en Ontspanning, De verschillende yoga soorten, Het beheersen van 30 asana's en deze kunnen uitleggen (circa 100 variaties mogelijk). Tot mijn verbazing kan men zich dit alles eigen maken in zeven bijeenkomsten van drie uur, binnen vier maanden. De opleiding wordt afgesloten met een Yoga Docent Diploma als er twee examens zijn behaald en de praktijk lessen goed zijn doorlopen. De kosten bedragen op dit moment Є480,00. Vervolgopleiding, bijvoorbeeld zwangerschapsyoga: (vier lesdagen) Є250,00. In de rubriek van meest gestelde vragen staat: Waarom is deze yoga docent opleiding zo goedkoop? Antwoord: Omdat yoga voor iedereen bereikbaar moet zijn. Intussen doet de stagiaire al enkele maanden met mijn hatha yogalessen mee en heeft ze yogalessen aan verschillende groepen gegeven. Ze stuurde haar plan voor de stagelessen eerst ter goedkeuring aan haar leraar in. De les opbouw volgens haar opleiding ligt strak vast. Na stilzitten (meditatie) volgen: een serie losmaakoefeningen (zittend, liggend, geknield en staand: dit blijken yoga asana's zoals zonnegroet, Marjari asana [kat] en pawan muktasana's), dan binnen een half uur minstens vijftien (van de 30) asana's (statisch, eenmalig uitgevoerd), dan een pranayama (nadi sodhana pranayama, ujjayi of kapalbhati, en tenslotte tien minuten eindontspanning in savasana. Het is goed te merken dat ze als (sport)docent ervaring heeft, maar ook dat yoga voor haarzelf nog heel nieuw is. De cursisten gaven feedback en waren mild met hun oordeel, maar bedankten er (achteraf in e-mails aan mij) voor om haar nog een tweede keer voor de klas te zien staan. De stagiaire ging met alle opbouwende kritiek sportief om en nam alle op- en aanmerkingen ter harte. Ze vond elke volgende les weer een nieuwe uitdaging. Ze ging rustiger lesgeven, reageerde beter op de mogelijkheden van de cursisten en de gebeurtenissen tijdens de les en liet zien dat ze intussen het één en ander had bijgeleerd. Voor haar laatste stageles nodigde ik haar uit om een les in mijn kleine studio aan huis te geven en daarvoor een paar van haar sportvriendinnen uit te nodigen. En zo geschiedde. Van de drie dames had er één weleens aan de bovengenoemde hot-yoga meegedaan. De anderen waren yoga-blanco. De deelnemers vonden het unaniem een leuke kennismaking met yoga. Behalve dat ze nog geen kalmte weet uit te stralen, doordat ze niet rustig ademt, mis ik echter nog veel, dat ik niet goed onder woorden kan brengen. De laatste praktijkles die ze - onder mijn aanwezigheid - zou geven in de sportschool waar ze werkt, moest helaas worden uitgesteld. De halve sportschool ging naar de begrafenis van een vrouw die door haar schizofrene zoon was omgebracht. Ze was één van de sportvriendinnen die veertien dagen eerder, bij mij thuis, van haar eerste yogales had genoten. Vier weken later heeft die laatste praktijkles alsnog in de sportschool plaatsgevonden. Er waren elf cursisten, meestal onbekend met yoga. Ik vond de muziek gedurende de hele les storend en je hoorde de muziek in de andere ruimte er ook nog doorheen.Een yogadocent met een headset, dat had ik, geloof ik, nog niet eerder gezien. Door de microfoon was zij goed te verstaan maar hoort men ook dat ze vaak buiten adem is. Als ik haar zo bezig zag tijdens die laatste stageles, lijkt ze mij zeer zeker een goede sportschool docente. De vrouwen op de sportschool beoordeelden haar yogales heel positief. In mijn ogen is ze al gegroeid in het aanbieden van de yoga houdingen. Zelf hoopt ze – na het behalen van het diploma – rustiger les te gaan geven omdat dan de dwang van de opgelegde, overvolle, les opbouw wegvalt.
Mijn adviezen aan haar: “Oefen zelf – liefst dagelijks - je adem en de hou-dingen. (Via Yoga doen gaat men yoga begrijpen.) Verdiep
je in de achter-grond filosofie van yoga. Lees de Sutra's van Patanjali en de BhagavadGita. Studeer en school bij. Zoek de literatuur over yoga en ontdek de talloze overige asana's. Zo kun je
doorgroeien en vanuit je eigen beleving een goede yogadocente worden en misschien blijkt yoga jouw weg! Enne.....
het is nooit te laat om alsnog een erkende yoga opleiding te gaan volgen. Je hebt dan voordeel van je voorkennis en reeds opgedane les ervaring. Je zult je waarschijnlijk dan weer naar
overtuigingen van een andere opleider moeten voegen, maar yoga doen maakt je soepel in alle opzichten.”
Ik wist niet dat er zulke opleidingen – een soort spoedcursus yogaleraar - bestonden! Het was een bijzondere ervaring om deze stagiaire te begeleiden. Leerzaam ook, voor mij! Zij moet zelf verslag uitbrengen van de door haar gegeven lessen en de reacties van de deelnemers. Haar docent neemt contact met mij op als hij vragen heeft. Ik ben benieuwd... en heb haar alvast veel succes gewenst.
--------------------------------------------------------------------------------------------
(2011) Column. Wim Hof, de ICEMAN.
Geboeid door zijn optreden bij Pauw en Witteman, dit voorjaar, nam één van de
deelnemers aan de intervisiegroep Regio Den Haag het voortouw om een hele bijzondere scholingsdag te organiseren. Tijdens een workshop van vijf uur kwam Wim Hof, bekend als de “Iceman” ons enkele
van zijn geheimen prijs geven. Deze yoga- en Qigongleraar heeft meerdere kouderecords op zijn naam staan. Zo kan hij 104 minuten in een bak ijs zitten, terwijl zijn kerntemperatuur 37 graden
blijft. Zijn hartslag blijft laag en zijn bloeddruk normaal. Hij beheerst de Tibetaanse Tummo-meditatietechniek (de meditatie van het innerlijk vuur) op een hoog niveau. Het gaat hem er niet
uitsluitend om ons te laten zien wat 'mind over matter' betekent, maar Wim Hof wil ook de mensheid dienen, door ons te leren hoe we bewust onze lichaamssystemen kunnen beïnvloeden met de kracht
van de geest, zodat ziektes minder vat op ons hebben. Regelmatig stelt hij zich beschikbaar voor experimenten, waarvoor hij de hele wereld rondreist, onderzoeken die wetenschappelijk worden
begeleid en geregistreerd. Hij kan er talloze spannende anecdotes over vertellen. Wij hebben kennis gemaakt met een techniek om bewust het immuunsysteem, de zenuwstelsels, de circulatie, het hart
en de geest te leren bereiken middels een diepgaande ademoefening (uit de kundalini yoga). Terwijl deze bijzondere man nu ook duidelijke plannen heeft om extreme warmte in de woestijn te gaan
trotseren, legde hij ons uitgebreid uit hoe hij de koude tot – zoals hij het noemt – zijn vriend heeft gemaakt. Om enigszins in de buurt te komen raad hij aan om te beginnen met koud afdouchen.
Laat het lichaam daar rustig aan wennen, breid het steeds meer uit naar volledige kouche douches in plaats van warme! De spiertjes rondom onze bloedvaten zullen sterker worden en het bloed zal
moeiteloos tot in de kleinste haarvaatjes en terug stromen; de bloedcirculatie zal sterk verbeteren, het hartritme zal langzamer worden en de hersenen rustiger. Als zo na ongeveer veertien dagen
de adertjes zijn getraind, dan zullen al voordat de kraan wordt opengedraaid voor een (complete) koude douche, de aders en bloedvaatjes door de geest worden beïnvloed. Wanneer je zover bent, dan
voel je dat je macht krijgt over het lichaam. Via doorleven en bewust meemaken volgt een reactionele gewenning; dit gaat over het leven en is geen boeken wijsheid! Je kunt koude dompelbaden
verlengen met behulp van de geest. Niet om de prestaties maar om de geest. En tot Samadhi komen is volgens Wim gewoon te leren net zoals je kunt leren fietsen.
Vanuit dit gevoel van controle kun je je denken veranderen: van onmacht naar
macht. Dat je meer kunt dan je denkt door middel van je eigen kracht, je innerlijke natuur. (Pas op: twijfel werkt remmend!). Dan kun je dieper de kou in. Met een ijzersterk immuunsysteem, bewust
van de macht over je lichaam. Je bent geen schaap maar een koning! Door visualisatie kun je warmte veroorzaken. Via alle lichaamsstelsels visualiseer je dat je het warm krijgt. Met behulp van je
getrainde bloedvatenstelsel, je beheerste kracht en de adem. Onder de koude douche of in koud water kun je het warm krijgen, als jij dat wilt.
Aandacht sturen = yoga = verbinden, zegt Wim Hof. Je wordt ontvankelijk voor je eigen kracht. Zo ben je in staat pijn en kramp weg te denken, tot het een tweede natuur wordt. We hebben allemaal
een buidel met edelstenen in ons bezit, maar krijgen hem niet open..... De yoga techniek is volgens de Iceman dogmaloos, maar je dient het wel te praktiseren.
Binnenkort gaat Wim 50 km in de woestijn rennen, zonder te drinken. En
zonder training! Enige voorbereiding: zitten zonder stoel. Dat heeft hij al opgebouwd naar een half uur. Wij mochten het vijf muniten proberen. Je voelt de verzuring in de bovenbenen ontstaan. Om
de lactosevorming (melkzuur) tegen te gaan, gaat Wim met alle aandacht en adem naar de “brandende” spieren. Volgens Wim kun je, als je dit tien tot vijftien minuten kunt volhouden een halve
marathon lopen! Het melkzuur erbuiten houden, dat is volgens Wim Hof conditie. Geestelijke conditie en daardoor lichamelijke conditie.
--------------------------------------------------------------------------------------------
(2011) Column.
Talloze aankondigingen van workshops en bijscholingen trekken mijn aandacht. Het is soms lastig voor een leergierig persoon als ondergetekende om uit alle be-langwekkende mogelijkheden een keuze te maken die in mijn agenda past.
Zo rondde ik onlangs op een vrijdagavond een driedaagse workshop Easy Flow Yoga af in Dasra Center, Montfoort.
Tonnie Goes ontwikkelde Easy Flow Yoga omdat er leerlingen in haar lessen de Power Yoga als te zwaar ondervonden. Waar staat dat voor, Easy Flow Yoga? Volgens de
syllabus houdt “Easy” in dat bijna iedereen de asana's kan meedoen, “Flow” betekent dat de asana's op een rustige (easy) manier aaneen geschakeld zijn en “Yoga” blijft volgens Tonnie Goes in vele
vormen mogelijk en ziet zij als een eeuwenoude levenstijl waarin nog veel meer te ontdekken is, een mooi en oneindig proces. Dus Easy Flow Yoga is een zachtere vorm van de Power Yoga en en
krachtiger vorm dan Hatha Yoga. Door van beide stijlen een mix te maken is deze vorm ontstaan. Belangrijk is de Flow te behouden in de les en door de eenvoud van de asana's is het Easy te
volgen.
Tonnie begint de lesserie altijd met het aarde element. Een yoga warming-up waarbij gaandeweg de bandha's en de ujjayi adem worden aangereikt.
Op de eerste avondbijeenkomst bood Tonnie Goes ons een serie aan, die gebaseerd was op de power yoga. De tweede keer was de serie gestoeld op hatha yoga. Dat hield o.a. in dat asana's eerst drie keer dynamisch en daarna statisch werden uitgevoerd.
Tijdens beide lessen waren de zonnegroeten, die vaak als zwaar worden ervaren, van de al te inspannende facetten ontdaan. De vinyasa's (verbingen tussen de asana's)
waren sterk vereenvoudigd, terwijl de overgangen soepel in de flow bleven.
Beide series waren nog behoorlijk inspannend. Ze duurden danook ongeveer twee uur, maar boden meer dan genoeg ideeën voor het samenstellen van Easy Flow Yoga lessen
waarbij je rekening kunt houden met de mogelijkheden van de eigen cursisten.
Ter inspiratie gaven we elkaar tijdens de laatste bijeenkomst allemaal een korte serie Easy Flow Yoga.
-------------------------------------------------------------------------------------------
(2010) Column.
Op zaterdagmiddag was ik in de de praktijk van Mariel Croon in Amsterdam bij een lezing door de Amerikaanse Ina May Gaskin, een opmerkelijke vrouw,
ervaringsdeskundige en specialiste in verloskunde, hartstochtelijk voorstander van een natuurlijke bevalling! De cijfers van het geboortecentrum waar zij werkzaam is liegen er niet om: er worden
weinig vrouwen doorgestuurd naar het ziekenhuis en de
percentages ingrepen zijn heel laag. In haar workshop legde zij uit hoe dat komt en besteedde ze aandacht aan een goede voorbereiding op de bevalling (met name ten
aanzien van lifestyle en conditie) en hoe om te gaan met de diverse fasen tijdens de geboorte.
Door de berichten in het nieuws neemt volgens Gaskin de angst voor de bevalling
toe. De zwangere vrouwen van nu zijn bang en onzeker en geloven alle uit het verband gerukte verontrustende kreten in de media. En aan de angst wordt geld verdiend. Op dit gebied voelen
vrouwen zich inferieur aan de dieren. Zij begon daarom met een pakkende film waarop de geboorte van een olifantje te zien was.
Moeder olifant liet – zonder zwangerschapsyoga – zien dat ze wist hoe het moest. Ze hurkte met ontspannen open mond, verplaatste haar gewicht rustig van de ene voorste voet naar de andere. Toen
de baby van 110 kg keihard op de vloer was beland, maar doodstil bleef liggen, schopte en sleepte ze hem met haar slurf minutenlang door de plas vruchtwater om de levensgeesten op te wekken, tot
het bekje open ging en het diertje ademde!
Onderhoudend en met veel humor gaf Ina May Gaskin tips voor zwangere en
beva-llende vrouwen. Het publiek dat uit doula's, kraamverzorgenden, verpleegkundigen en zwangerschapsdocenten bestond hing aan haar lippen. Ze vertoonde films en dia's. Ook kregen we een
demonstratie van zogenoemde apple shaking: met de handen schudden van de dikste spieren rond de heupen/billen. Heel effectief bij barende vrouwen met een harde buik en/of benen, tijdens of tussen
de weeën door. Dit kan in elke houding, die de a.s. moeder prefereert, worden toegepast.
En dan de verrassende mogelijkheden van een grote lange shawl! Je kunt een hangmatgevoel opwekken door de zwangere zachtjes met behulp van een shawl te wiegen. Na de bevalling kun je een kraamvrouw met een zijden shawl heel geruststellend “masseren” op het ritme van haar adem.
Een gezellige middag waar ik zes pagina's waardevolle aantekeningen aan
overhield. Wetenswaardigheden die ik met mijn cursisten van de zwangerschaps-yoga zal delen.
Ina May Gaskin, schrijfster van het boek “Ina May's Guide tot Childbirth” komt
jaarlijks naar Nederland. Wanneer je met zwangeren werkt: mis het niet!
---------------------------------------------------------------------------------------------
(2010) Column.
Tijdens het 37e Congres van de Europese Yoga Unie, dit jaar met als thema Yoga, Educatie en Maatschappij, werden er 15 landen vertegenwoordigd door 31 docenten en 233 deelnemers, waarvan 70 nederlandstaligen.
Vijf ochtenden vertrok ik rond half 7 vanuit mijn appartementje tegen de westelijke berghelling naar een nog hoger gelegen locatie waar Ron van der Post ochtendyogalessen gaf. Deze sessies vormden voor mij een vervolg en aanvulling op de lessen die ik in mei jl. van hem en van Swami Raghavanand kreeg in Pipalkoti, Himalaya, waar ik deel uitmaakte van een groep van twintig India-reizigers, die een veertiendaagse Brahmrishi Yoga Training volgde. De pittige yogavorm die Ron van der Post vanuit de Brahmrishi Yoga traditie aanbiedt maakt je op confronterende wijze bewust van de grenzen van je fysieke mogelijkheden, terwijl de zorgvuldige begeleiding die hij vaak persoonlijk geeft – ook in een groep van ruim twintig mensen – het beste in ieder naar boven haalt. Hij geeft les met aandacht en humor, relativeert van nature en heeft er zelf duidelijk veel plezier in. Terwijl we 'smorgens vroeg speciale asana's voor de verschillende chakra's en dosha's oefenden, behandelde Ron van der Post tijdens middagworkshops diverse achtergronden van yoga. Volgens Ron is yoga: logica, en wetenschap van de ziel. Naar aanleiding van het thema van dit congres stelde hij de groep vragen als: Wat is yoga voor jou? Wat is spiritualiteit? Hoe zou je de samenleving kunnen omschrijven. En zo werd de toon tijdens de eerste middag - en wij aan het werk – gezet. Hij maakte ons tijdens de tweede middag bewust van de vele manieren waarop je asana's kunt benaderen en ervaren; iedereen neemt er iets van mee naar zijn/haar aard. De derde keer besprak hij yoga als therapie, als hololistische kijk op gezondheid en welzijn. Is een yogi een therapeut? Is een therapeut een yogi? Ron vindt dat yogatherapie de term yoga vertroebeld. Je kunt een persoon in verbinding brengen met zijn eigen bron, dat is een vorm van begeleiding. Ten slotte kwamen balans en onbalans in het dagelijks leven aan bod. De sessies leverden talloze mooie adviezen op voor onze eigen yogabeoefening en voor het lesgeven. Bijvoorbeeld: de yama's en niyama's tijdens asana's en pranayama toepassen, tevreden zijn met wat je kunt, mensen vertrouwen geven in hun lichaam, met plezier oefenen..... Het was goed om erbij te zijn!
Omdat ik de dagelijkse ochtendbijscholingen van Douwe Tiemersma wilde volgen was
er geen tijd om aan de Ayurvedische kookcursus van John Marchand deel te nemen. Ik heb er wel een keer meegeluncht en het smaakte weer voortreffelijk.
Ik kende Douwe Tiemersma alleen van zijn Pranayama-boek en van daarop gebaseerde
lessen in Zinal - zeven jaar geleden - door Rob Sillman. Daar heb ik indertijd enorm veel van opgestoken. Douwe Tiemersma liet ons kennismaken met ons energetisch lichaam. Hij begeleidde ons
tijdens zittende en staande meditatie. Terwijl wij stilzaten of -stonden bleef hij als het ware college geven. Hij bleef waardevolle stellingen poneren, zodat velen ondertussen aantekeningen
gingen maken. Ook kwamen adem en omgekeerde adem aan de orde. Soms was het moeilijk om aandachtig te blijven. De tweede dag had hij kennelijk door dat wij een beetje inzakten en toen hij een
pauze voorstelde, liep hij naar buiten, om naar de ruisende beek te kijken en te luisteren. De cursisten bleven binnen en raakten druk met elkaar in gesprek. Douwe kwam ons even later
halen. Hij zei dat het heerlijk weer was en stelde voor om buiten te gaan oefenen. We deden in een grote kring leuke losmaakoefeningen en eindigden als springende kikkers. Waar mij eerder de
vermoeide trekken op ieders gezicht waren opgevallen, keek nu iedereen blij! En Douwe zelf lachte van oor tot oor en was er duidelijk ook helemaal van opgeknapt. In de loop van de week wisselden
sommige mensen van workshops. Ik heb dat niet gedaan. Ik wilde mijzelf de kans geven kennis van het gebodene te nemen door alle lezingen van Douwe Tiermersma mee te maken. We werkten met de
bandha's, deden pranayama's o.a. kapalabathi en omgekeerde kapalabathi. We speelden vliegtuigje en voelden onze energie stromen. Origineel: Het laatste halfuur van de week hield Douwe een
namenrondje en stelden we ons aan hem voor.
Eenmaal heb ik meegedaan aan de meditatie sessie van Swami Ranade
Sraddhalu.
Het was erg vol en swami was slecht te verstaan. Wel voelde je de liedevolle energie die hij uitstraalde.
De ontvangst door de plaatselijke VVV boven op de berg, woensdagmiddag, was
hartelijk gastvrij en het weer zat enorm mee.
Ik heb niet alle avondprogramma's gevolgd. Maar heb wel de opening, de slotavond
en de avond waar alle landelijke verenigingen zich presenteren bezocht. De verenigingen deelden allemaal nationaal beroemde producten uit. Dus waren er onder (veel) meer bonbons, kaas en wijn in
kleine porties, Spaanse tapas en sangria, drop en hagelslag (VYN), en zelfs whiskey en gerookte zalm. Niet alles was echt yogisch maar gezellig was het wel.
Het is alweer voorbij. Het Zinal congres was een mooie en leerzame
belevenis!
-----------------------------------------------------------------------------------------
(2010) Column.
Lesgeven aan kinderen is leuk en leerzaam. Soms gedragen ze zich voorbeeldig,
soms lachen ze elkaar uit, soms zijn ze jaloers op vaardigheden van een ander, soms pesten ze elkaar. Soms vergeten ze te groeten als ze weggaan. Af en toe wil ik ze, op een leuke, subtiele
wijze, bewust maken van de manier waarop ze omgaan met de wereld om hen heen. En zonder het direct zo te benoemen, kunnen wij als yogadocent ervoor zorgen dat de kwaliteiten van Yama en Niyama
zich ontwikkelen.
Voorbeeld: Ik loop met mijn handen vol opgerolde yogamatten en duw met mijn armen
de deur open. Een jongetje glipt er tussendoor zonder voor mij opzij te gaan. Of het jongetje opent de deur en loopt er snel doorheen en laat de deur voor mijn neus dichtvallen. Om dat met de
groep later even rustig te bespreken vind ik een goed leermoment. Wat gebeurde er? Het jongetje dacht alleen maar aan zichzelf.
Snel-snel-snel doorlopen en dus moeten anderen maar opzij. Daar maak je geen vrienden mee, dus probeer het eens anders. Houd de deur open en laat de ander voorgaan! Daar doe je die ander echt een
plezier mee! En ook jezelf, want zoiets voelt goed. Nog een voorbeeld: Bij binnenkomst voor de yogales voor 6-7 jarigen verkleden sommige kinderen zich even in een hoek van de gymzaal. Terwijl ik
de matten in een kring leg, hoor ik ineens Bram uitroepen: “Ha, ha, Iris heeft een jon-gensonderbroek!” Hilariteit in het groepje en veel gelach..... Iris staat met een knal-rood hoofd in haar
hippe broekje met pijpjes. Boos schudt ze nee. Haar hele houding drukt wanhoop uit. Haar boezemvriendin Tess slaat haar handen voor haar mond; staat ze nu haar lachen te verbergen, of zie ik dat
verkeerd? Maar Iris is niet voor de poes. “Nietwaar, mijn moeder heeft ook zulke broekjes, en ik heb ook geeneens een gulp, stommerd!,” snik-roept ze even later terug.
Het ligt voor de hand om hier even later met zijn allen op terug te komen. Lachen wij elkaar uit? Nee toch? Hoe hoort het eigenlijk op school, in het zwembad, op straat, in de bibliotheek, aan tafel, in de bus, tijdens de (yoga)les?
Een praktisch boekje in mijn boekenkast biedt uitkomst. Het staat vol dagelijks voorkomende (etiquette)kwesties en is leesbaar voor kinderen uit de hoogste groepen van de basisschool en een handig naslagwerkje voor ouders en docenten. Mij doet het althans ideeën aan de hand om eenvoudig uit te leggen waarom bepaald gedrag (niet) gewenst is. Aan de hand van vragen en voorbeelden wordt uitgelegd wat de juiste omgangsvormen zijn en waar goede manieren voor dienen. Het boek begint met: Waarom heet etiquette etiquette? Waar komt dat vandaan? Is etiquette nodig? Eten, kleding, groeten, zitten, pesten, kauwgom, handen wassen, neus snuiten, excuses maken, bedanken.... en nog heel veel meer komt op een speelse manier aan bod. De illustraties tonen en verduidelijken wat ongewenst en wat goed gedrag is.
Bij de grotere kinderen vind ik het heel voor de hand liggend om gaandeweg eens iets meer over de achtergronden van de yogafilosofie te vertelen. Dat meneer Patanjali een boek heeft geschreven waarin staat wat yoga is en waar yoga goed voor is. Wat je kunt doen om een goed mens te zijn. Dan kun je de yama's en de niyama's ter sprake brengen. Ze vergelijken met de Tien Geboden, die meestal wel bekend zijn. Over reinheid onstaat al gauw een hele discussie. Wat houd dat in? Je tanden poetsen? Jezelf schoonhouden, je kamer, de auto, de straat? En tijdens een themales over tevredenheid hebben we in de groep samen gefilosofeerd: wat betekent tevreden zijn? Dat je blij bent met wat je hebt? Of dankbaar? In tevredenheid, hé, daar zit het woord vrede in! Dan komt het vooral aan op de houding die we aannemen ten aanzien van situaties en personen. Als je situaties niet kunt veranderen, dan ga je je oefenen in het aanvaarden dat alles is zoals het is. Dan heb je er vrede mee. Tijdens de yogahoudingen kun je als docent af en toe benoemen dat het goed is zoals de houding gaat. In de ontspanning in savana kun je dan het gevoel van tevredenheid en aanvaarding in een visualisatie nogeens langs laten komen.
Reinildis
vanDitzhuyzen: Kinderen weten hoe het hoort, Vierde druk 2009,
Uitgeverij J.H. Gottmer/H.J.W. Becht BV, Haarlem, isbn 978 90 230
1242 9 / NUR 451, 218, 115 blz. Є7,90
--------------------------------------------------------------------------------------------
(2010) Column. Parkinson patienten.
Tijdens vele jaren vrijwilligerswerk voor het Ned. Rode Kruis heb ik o.a. aan boord van de Mr Henri Dunant chronisch zieke mensen verzorgd. Van ziektebeelden etc. waren wij, helpers en -sters, via scholing en stages in verpleeghuizen op de hoogte.
Wat yogadocenten vlgs mijn bescheiden mening voor Parkinson patienten kunnen doen, is bewuste beweging en bewuste ontspanning aanleren en veel kruisbewe-gingen om de hersenhelften te stimuleren.
En kennis van mij, die vroeger jaren lang bij me op yoga is geweest heeft nu vrij progessieve parkinson. Ik wilde haar graag weer lesgeven, maar eerst "interviewen" om haar ziekte te bespreken. Met als kernvraag: wat heeft ze nodig. Wat verwacht ze en mag/kan ze verwachten van yoga?
Wat ik namelijk van deze ziekte weet, is dat de medicijnen die meestal ingenomen worden tegen de tremens een totale lichaamsontspanning beletten. Dus zelfs als de patienten slapen zijn ze nooit helemaal in een ontspannen toestand. Daardoor zijn ze ook vaak zo vermoeid.
*Er is ook een belangrijke link tussen muziek en onze hersenen. De Britse
neuroloog Oliver Sacks beschrijft in zijn boek Musicofilia wonderlijke ver-halen. Aandoeningen die hij behandelt zijn o.a. dementie, afasie en Par-kinson. Zo kan muziek ritme en tempo bieden aan
patienten met Parkin-son-achtige aandoeningen. ”Muziek kan deze mensen bevrijden. Mensen die geen stap konden zetten, begonnen ineens te dansen. Mensen die geen woord konden spreken, zongen
spontaan hele zinnen,” aldus Sacks in een interview. “”Ritme is essentieel om normaal te kunnen bewegen. Bij patienten met Parkinson is een deel van de hersenen beschadigd, waardoor ritme creren
heel moeilijk is.”
Olivier Sacks beschrijft in zijn boek een man die met de ene helft van zijn lichaam snel en ongecontroleerd beweegt, terwijl de andere helftte langzaam funcioneert. Niets hielp, maar muziek bood de uitkomst: “Muziek geeft deze patienten timing. Hierdoor kunnen ze op normale snelheid bewegen. Muziektherapie is niet eens nodig, luisteren naar een lied op een MP3-speler helpt al.”
*(bron: Muzieknummer Margriet nr 17 23-30 april 2010)
--------------------------------------------------------------------------------------------
Leswisseling. Gedagzeggen en begroeten. Er was iemand voor een proefles. Een cursiste kwam een les inhalen en eentje met een blessure na een uitglij-ongelukje weer terug.
“Heb jij soms een doekje ofzo? Want ik weet niet wat hier
ligt maar eh .....”, terwijl ze dat zei, keek Mia mij een beetje ontsteld aan. Ze wilde net haar handdoek neerleggen toen ze zag dat er op haar yogamatje en ook op het matje ernaast 'iets'
lag. Ik aanschouwde twee kleine
bergjes hondenpoep. (Hè? Ik rook ze niet, misschien doordat ik een beetje neusverkouden was.)
Als automatisch maakte ik een werkdoekje vochtig, nam de bruine drolletjes erin op, vouwde het dicht en poetste met een puntje van het lapje de plekjes op de mat schoon. Daarna draaide ik de
matten om, Mia spreidde opgelucht haar badlaken uit en ging zitten. Het doekje belandde meteen in de afvalbak op de gang. De anderen hadden niets in de gaten en ik heb er verder totaal geen
aandacht aan besteed. De yogales begon.
Later, onderweg naar huis, vroeg ik me af hoe hondenpoep op de tweede verdieping van een gebouw terecht kan komen, zonder verder sporen achter te laten. De verklaring die in me opkwam, wilde ik graag toetsen aan de werkelijkheid. Dus de volgende dag mailde ik aan de cursiste die een van de bewuste matten had gebruikt, of zij vlak voor de les misschien toevallig nog even haar Chihuahuahondje had uitgelaten. Dat bleek te kloppen. Een nette hondenbezitter neemt in het dorp waar ik lesgeef, de uitwerpselen van het huisdier in een zakje mee. Mijn theorie bleek te kloppen. Om het gebeurde te kunnen begrijpen moeten jullie weten dat mijn cursisten allemaal hun eigen kopje meebrengen, op het theeblad klaarzetten en na het theedrinken tijdens een korte nazit, weer mee naar huis nemen. Dan hoeven we niet zoveel af te wassen of papieren bekertjes te gebruiken. Zoals je de gewoontes kent van mensen die al heel lang bij je op les zitten, zie ik zo voor me hoe Magda altijd een plastic zakje tevoorschijn tovert, het binnenstebuiten om haar mok doet, dichtknoopt en weer wegstopt. Deze keer gebruikte ze het verkeerde zakje! :)
-------------------------------------------------------------------------------------------
(2011) Boekbespreking
Susan Smit, De Zweefmolen, wegwijs in de jungle van alternatieve behandelingen, 349 blz. ISBN 9789049950354, Є 17,50
Het vijfde boek van de schrijfster, die o.a. in een column heeft in
tijdschrift Happinez. Dit is een bundel om te lezen of als naslagwerk te gebruiken. Je kunt zoeken op klacht, maar ook via trefwoorden.
Naast de talloze persoonlijke ervaringen van Susan Smit bevat het de uitgangspunten en achtergronden van meer dan veertig behandelingen en contactinformatie van aanbieders,
stichtingen en overkoepelende organisaties. Vanwege de wildgroei aan alternatieve therapieën met raadselachtig klinkende namen, raakt men immers al gauw verstrikt in het enorme
aanbod. Waar moet je beginnen? Wat is voor jou geschikt?
Wat mag zoiets kosten? En waar kun je terecht als je niet tevreden bent?
Susan Smit at geestverruimende paddestoelen, ging naar de sauna en de hamam
(hier haalt ze twee instellingen door elkaar), probeerde in een zen-toestand te geraken, werd gemasseerd met klanken (Hans de Back), nam deel aan een lach-meditatie, ging
vasten, raadpleegde een numeroloog, bezocht een meditatiesessie en vertelt over haar ontmoeting met Deepak Chopra in New York. En nog veel meer!
In het register wordt onder Yoga verwezen naar 4 pagina´s. Daar wordt
yoga in verband gebracht met de ademtechniek bij Rebirthing, maar verder slechts zijdelings genoemd. Ook bij het verslag van de eendaagse tantrische seks workshop wordt geen link met
yoga gelegd.
Daar tref ik wel een mooie alinea aan over heilige seksualiteit: "De Hindoeïstische godin Shakti stimuleert de energie van de god, Shiva, die levenloos is totdat zij hem kracht geeft.
Dat doet ze met seksualiteit, aantrekkingskracht en genot. Zij daagt hem uit, hij hapt toe. In deze traditie wordt het goddelijke gesymboliseerd door
een yoni (het vrouwelijke geslachtsdeel) die een lingam (het mannelijke geslachtsdeel) omvat".
-------------------------------------------------------------------------------------------
(2013) BOEKEN Gesignaleerd een lezenswaardig boek: TERUG van nooit weggeweest. De reizen van Odysseus
belicht door Jan van Delden, herziene uitgave, Samsara
uitg. bv 2006, isbn 90-77228-06-3 NUR 728/683, 271 blz. De Odyssee van Homerus staat bekend als een klassiek
reisverslag, maar Jan van Delden ontdekte in het ruim
drieduizend jaar oude epos een metafoor voor de zoek-
tocht naar duurzaam geluk, verlichting. De avonturen
die de held beleeft blijken symbolen voor de valkuilen
en struikelblokken die we allemaal op onze zoektocht
naar zelfrealisatie tegenkomen. Met vallen en opstaan
verliest Odysseus – tijdens zijn extreem barre tocht
– elk idee over wat hij meende te zijn, om uiteinde-
lijk met niets thuis te komen. En daar blijkt dat het
eigenlijke werk nog moet beginnen. Zijn laatste uit-
daging is om ook daar orde op zaken te stellen.
Jan van Delden, die Hans Meijer (ook mijn eerste
yoga-filosofie-leraar) en Wolter Keers noemt als resp.
zijn voorbereider en leraar, geeft een geheel nieuwe
visie op het oude heldendicht. Hij vond een zuiver
westerse bron die men tot voor kort voornamelijk in
het Oosten zocht. Dit zal mensen die geïnteresseerd
zijn in filosofie, met name advaita, zeker aanspreken. --------------------------------------------------------
Gesignaleerd. Chairless. Zitten zonder stoel.
Het nieuwe zitten? Dit is het aloude zitten volgens de traditie van de Ayoreo Indianen. Deze zitgordel werd ontdekt door de Chileense Architect Alejandro Aravena. In samenwerking met Vitra heeft hij de ”Chairless” verder ontwikkeld. Handig voor als je geen stoel hebt bijv. in het park, op het strand, tijdens een concert of yoga/meditatie. Vitra ondersteunt met een deel van de opbrengst ........ Talloze toepassingen op de website van Vitra. www.vitra.com
---------------------------------------------------------------------------------------------
BOEKBESPREKING
Gesignaleerd. Corine de Jong: Kindermandala's, zelf maken door te spelen met vorm en kleur, Uitgeverij Akasha, isbn 90 73798 37 X, 80 blz. Є13,75
Dit boekje staat vol met verhaaltjes (leuk voor tijdens de ontspannings-oefeningen) en opdrachten waarin de cirkel en het kind centraal staan. Vanaf zeven jaar kunnen kinderen zelf lezen, tekenen, schilderen, knutselen en spelen door dit boek.
Via spiegelbeeldtekenen kunnen onder meer vlinders, clowntjes en vissen
worden getekend.
Ik gebruik het graag als inspiratie voor een creatief moment tijdens of
aan het eind van de kinderyogalessen. Sommige afbeeldingen, o.a. een
leuke zon op blz. 12 zou je kunnen kopieeren en dan, na een yogales
met thema zon (zonnegroet) in laten kleuren.
-----------------------------------------------------------------------------
Bikram Yoga. Column 2010
“Never too bad, never too old, never too sick to start from scratch and
begin again” (Bikram Choudhury).
De folder belooft: Een les Bikram yoga duurt 90 minuten en vindt plaats in een verwarmde ruimte. De unieke formule van 26 houdingen en 2 ademhalingsoefeningen zorgt ervoor dat verse zuurstof naar
elk orgaan en elke spier wordt geleid, waardoor de lichaamscellen geactiveerd worden. De ruggegraat wordt gecorrigeerd voor een optimale houding. Bikram yoga is voor iedereen, werkt vitaliserend,
is heilzaam voor het hele gestel en zorgt dat het lichaam weer totaal in balans komt!
Voordelen van Bikram yoga: Verstrekt en verstevigt alle bekangrijke spiergroepen, Verbetert je baans, kracht en ademhaling, Bevordert afvallen, Verkleint het risico op en zorgt voor een snel
herstl van sportblessures, Vermindert effecten van stress, Brengt je lichaam, geest en ziel in perfecte balans.
Waarom is de ruimte zo warm? Bevordering van het cardiovasculaire vermogen, Bevordering van de elasticiteit an de spieren zodat stretchen nog makkelijker en veiliger gaat, Stimulering van het
reingingsproces, Vertraging van het verouderingsproces door vernieuwing van huidcellen.
Lesinformatie. Leerlingen van alle niveaus zijn welkom en geschikt voor ALLE lessen, Reserveren niet nodig, zorg dat je tenminste 15 minuten van te voren aanwezig bent.
Ter voorbereiding. Zorg voor een open geest en een positieve houding, Zorg dat je gedurende de dag genoeg water drinkt, Kom met een lege maag, het is het beste om 2 uur van te voren niets te eten.
Kleding. Draag iets waar je je prettig in voelt en in kunt transpireren, Geen lange of wijde broeken; die zijn te warm en zitten in de weg, Mannen dragen een korte (zwem)broek, vrouwen dragen een
korte broek en een topje/sportbeha. Laat kostbaarheden thuis.
Eerste les Є 12,00 incl. mat en handdoek, Tweede les binnen 1 week gratis!
Met de Haagse tram 17 was ik er al eens eerder langs gekomen. Toen had ik het meteen gezien: daar is het dus! Vanwege de zwaar beslagen ramen. En daar stapte ik op een vrije dag om 9.00 uur naar binnen bij de Bikram studio. Mij wachtte een gastvrije ontvangst in
de ruime hal met receptie. Het enige dat ik hoefde in te vullen op een velletje papier waren mijn
naam en adresgegevens, of ik yoga ervaring had en zo ja, met welke
soort yoga en hoe lang. Ik kreeg het verzoek om achteraan in de yogaruimte plaats te nemen, zodat ik goed kon afkijken bij de deelnemers voor en naast mij en in de talloze spiegels aan de
wanden.
Via de kleed- en doucheruimte kwam ik in de zaal, die aan alle kanten voorzien is van verwarmingen. Ik
spreidde mijn mat ruim 10 minuten voor de les begon uit. Het was nog rustig, maar langzaam stroomde de ruimte vol tot wel 45 cursisten, en opvallend: zeker voor de helft mannen! Het was dan ook een nationale feestdag. Sommigen gingen eerst ontspannen liggen, anderen oefenden alvast yoga
asana´s.
Precies op tijd begon de les. Een jonge man vroeg waar ik was, en noemde tevens een paar andere namen. Een zwangere vrouw en iemand die kennelijk ook speciale aandacht nodig had, staken hun hand op. We kregen de instructie om op de knieen te gaan zitten als we dizzy werden en niets te forceren. We begonnen staande met een ademoefening. Daarna sprak hij de houdingen in. Hij deed zelf niet mee, maar hield iedereen erg goed in de gaten. Hij begeleidde en corrigeerde verbaal de houdingen waar nodig, noemde namen, deelde complimenten uit.
Net als diverse anderen moest ik regelmatig even afhaken en gaan zitten. Ik ga graag naar de sauna, deze temperatuur is weliswaar lager, maar het verblijf in de hitte duurt wel erg lang. Ik
besloot niet te overdrijven en nam steeds even rust. Zo kon ik eerst observeren wat er bedoeld werd. De asana´s waren soms net even anders dan hoe ik ze ken. Steeds kon ik dan de herhaling van de
betreffende houding weer meedoen. Na een tang-houding en gebogen driehoek, werden wel minstens 7 balanshoudingen
aangeboden. Pauzes tussen de houdingen waren zeer beperkt. De
oefeningen in buikligging werden afgewisseld met een ultrakorte rust
op de rug, waarna via uitrekken en een sit up weer werd omgedraaid op
de buik voor de volgende asana. De handdoek op mijn mat was kletsnat
en het zweet spatte in het rond bij iedere beweging. Na de kapalabathi mochten we op de rug rusten. Veel cursisten gingen meteen naar de douche. Ik ben even blijven liggen, maar verlangde
intussen wel naar een koelere ruimte. Mijn haar en kleding waren totaal doorweekt. De douche, die ik nam, eerst lauwwarm om mijn haar uit te spoelen, toen koud.... voelde heerlijk. Helemaal
schoon van binnen en van buiten en fit, maar met nog rode wangen) stond ik even later bij de tramhalte.
Binnen 5 dagen ben ik nog eens gegaan. Toen heb ik niet of nauwelijks meer hoeven afhaken. Na afloop ben ik langer in savasana blijven ontspannen. Terwijl ik me, na het douchen, aankleedde,
maakte de nieuwe groep yogacursisten zich klaar voor de volgende les.
Dit zie ik mezelf niet elke week doen, daar heb ik gewoon geen tijd voor. Maar ik ga mezelf regelmatig zo´n Bikram yoga sessie cadeau doen.
Website: www.bikramdenhaag.com